نزارت کانستیتوتسیانی

نظارت کانستیتوتسیانی در دولتهای خارجی تفتیش م و-وافیقت قانون و دیگر اکتهای نارمتیوی با کانستیتوتسیة ممل­کت. نظارت کانستیتوتسیانی از طرف: ا) همة سودهای عمومی حقوق سودکنیداشته (مثلاً، در شمه، آرژانتین، د­نیه،   نارویگیه، ینانیه)؛       ب) سود عالی، که انستنسیة عالی سودی حساب می‌یابد (مثلاً در اوستریه، هندوستان، بالیویه و غیره)؛ و) سودهای مخصوص کانستیتوتسیانی، که نظارت کانستیتوتسیانی برای آنها وظیفة اساسیست (مثلاً، در اوستریه، اتلیه، رفگ، ترکیه، کیپر)؛ گ) آر­گنهای مخصوص غیریسودی (مثلاً، سا­ویت کانستیتوتسیانی فرنسیه) ممکن است به عمل برآورده شود.

قانونهای مقرّری، تغییرات به کانستیتوتسیه، شرطنامه‌های بینلخلقی، ریگلمینت پلته‌ها، اکتهای نارمتیوی آرگنهای اجرائیة حاکمیت (در مملکتهایی، که عدلیة مأموری ندارند) ابژکتهای نظارت کانستیتوتسیانی شده می‌ته وانند. در دولتهای فدراتیویی مویین کردن دایرة حقوق بین اتّفاق و سوبژکت فی­دیرتسیه ابژکت نظارت کانستیتوتسیانی می‌باشد. نظارت کانستیتوتسیانی از روی مضمون رسمی و مادّی می‌ش­ود. آرگنی، که نظارت کانستیتوتسیانی را به عمل می‌برارد، حق دارد تمام قانون یا یک قسم آن را مخالف کانستیتوتسیه داند. در این صورت نارمه‌های موخا­لیف مذکور قوّة یوریدیکی خود را گم کرده، استفادة آنها از ت­رف سودها و آرگنهای دیگر دو­لتی قت می‌گردد.

نزارت کانستیتوتسیانی در مملکتهای سوسیالیستی، پیش از همه، از طرف آرگنهای دولتی به عمل برآورده می‌ش­ود. هر یک آرگن دولتی در دا­یرة حقوقیهای خود به رعایة کانستی­توتسیه نظارت می‌کند. وظیفه‌های مخصوص نظارت کانستیتوتسیانی، همچون واسطة قانونیّت سوسیالیستی، به ذمّة آرگن­های سود و پراکورتوره گذاشته می‌­شوند. در بعضی مملکتهای سا­تسیلیستی (یوگاسلویه، چکوسلواکی) سودهای مخصوص کانستیتوتسیانی تشکیل داده شده‌اند.