نغزک

نغزک، چیچک، 1) کسلی سی­رایتی شدید ویروسی.

در آدم نغزک از زمانهای قدیم معلوم است. از سال 1796 به مقابل نغزک واکسینه (مایه) می‌گذرانند. نغزک در روسیه از عصرهای 15-16 و در بیلاروسّیه از سال 1908 معلوم است. در بسیار مملکتهای آسیا، امی­ریکة جنوبی و افریکه وامیخورد.

نغزک در رسّ تاجیکستان چون دیگر ریسپوبلیکه‌های برادری، سالهای 1935-36 برهم داده شده است. آدم بیمار منبة اساسی سرایت بوده، ویروس از او به واسطة هوا (چنگ، سلفه) و اشیا به شخص سالم می‌گذرد. دورة انکوبتسیان (نهانی)-ا بیماری 5-17 روز. حرارت بدن ب­لند (39-40سیلسیه) شده، cap درد می‌کند، زهرآلودی سخت به عمل می‌­اید و در روز 4-5-م ا بیماری در روی پوست بدن، دست، پایی، پرده‌های لعابی چشم، درون دهان و بینی دانچه‌ها پیدا شده، به آبله‌های فسادناک تبدل می‌یابند و سخت خارش می‌کنند. آبله‌ها بعد 10-13 روز خشک شده، در 20-30 روز می‌ریزند و در جای آنها دا­غ نغزک (چوتور) باقی می‌ماند. در حالت وزنین بودن بیماری آبله‌ها با هم درآمیخته در بافته و عضوهای گوناگون خون‌رویی به عمل می‌آید، که آن را نغزک سیاه می‌نامند. ه‌ا 30 تا 60% بیماران می‌میرند. باد نغزک نابینایی، التهاب شش و پردة آن، مغة cap، چشم، پردة دل و غیره را به عمل می‌آرد.

م و آ ل ا ج ا: استفادة گمه-گلابولین مخصوص، واسطهان سیمپتاملی، آنتی‌بیوتیکها، سلفانیلمیدها. پرافیلکتیکه: گذرانیدن وکتسی­نه و چاره‌جویهای ضد ایپیدیمی (محافظت سنیتری سرحد، ااا-لیتسیة بیماران، کرنتین، دیزین­سیکسیه).

در ه ا ی و آ ن. هیوانها نیز ک­سلی نغزک را از cap می‌گذرانند. ویروس قابلیّت سرایتی خود را در آغل‌های شمالنارس تا 6 ماه، در دوای گشاد و پشم هیوانهای کسل تا 2 ماه نگاه می‌دارد. دورة انکوبتسیانی 4-12 روز. آبله‌های نغزک به تمام اعضای بدن گوسفند و بز و خوک پهن شده، آنها را گرفتار تب‌لرزه می‌کند. اگر نغزک فقط در بعضی جایهای ب­دن هیوان (در گاو و اسپ) برآید، کسلی سبک می‌گذرد. نغزک پرّنده‌ها در شکل خنّاقی و نزلوی می‌گذرد. 2) نام دیگر انبه.

دبیات: سالاویف و. د. ، مستیوکاو  یو. ن. ، ویروس، وکتسینы ا واپراسы آسپاپریویونیه، مسکو، 1961؛ دوبراوس­کیی س. و. ، آسپه ا آسپاپریویونیی^ مسکو، 1964؛ بردینه ل. ا. (و دیگر). روکا­وادستوا پا ویتیرینرنایی ویروسالاگی، مسکو، 1966؛ برچسا پ. ن. ، نیکال­یوسکیی گ. پ. ، نتورلنیه آسپه، مسکو، 1972.