موزیّهای
و. ا. لنین، موزی م ا ر ک ا ز ا ا ولاديمير یلیچ لنین ینستیتوت مارکسیزم-لنینیزم در نزد کامیتیت مرکزی پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی کپسّ (مسکو). سعیزد 13-ام رکپ (ب) (1924) در بارة گشادن انستیتوت ولاديمير الیچ لنین قرار کرده، به کامیتیت مرکزی سپارید، که در نزد انستیتوت شعبة موزیی تشکیل کند. در رفت جمعآوری متریال فاند موزیی نیز تشکیل کرده شد، که اهل عایلة الیناوها، ن. ک. کروپسکیه، همصفان لنین در این کار سهم کلان گذاشتند. نخستین ایکسپازیسیه 31 مهای 1924 در بنای ش 27، کوچة ب. دمیتراوکه (حالا کوچة الکساندر سیرگییویچ پوشکین) گذاشته شد. ایکسپازیسیه به دو قسم: تاریخی و میماریلی تقسیم گردید؛ تا سال 1930 موزیی 12 تالار داشت. سال 1931 موزیی به بنای دیگر کوچید. سال 1934 در فاندهای آن قریا 9 هزار ایکسپانت موجود بود. سال 1935 کامیتیت مرکزی وکپ (ب) و سکخ اتّفاق ریسپوبلیکههای ساویتی سوسیالیستی ا.ج.ش.س. در بارة در میدان روالیوسیه تشکیل نمودن موزیی مرکزی لنین قرار قبول کردند؛ 15 مهای 1936 گشاده شد. تا سال 1973 در فاندهای موزیی قریب 400 هزار ایکسپانت موچود بود: در 34 تالار-15 هزار ایکسپانت محفوظ. در بین آنها نسخههای زیاد دستنویسهای ولاديمير الیچ لنین، نخستین کتاب و کتابچههای او، نسخههای گزیتههای «اسکره» «پرولتاریی»، «ساتسیل-دیماکرت»، «زویزده»، «پروده»، دیکریتهای نخستین حاکمیت ساویتی، قpopهای سکخ، که از طرف ولاديمير الیچ لنین نوشته و امضا کرده شدهاند، موچودند. در ایکسپازیسیه چیز و چارههای زیاد شخصی ولاديمير الیچ لنین، صورتهای بینظیر، اثرهای صنعت-تصویری، معماری، رسّامی، که آبرز برجستة ولاديمير الیچ لنین را تجسم میکنند، تحفههای خاطروی خلق ساویتی به ولاديمير الیچ لنین، اینچنین بسیار متریالهایی، که به حیات و فعالیّت او علاقهمندند، محفوظند. بسیار ایکسپانتها به موزیی همچون تحفه از مملکتهای سوسیالیست، پرتیههای کمونیستی و کارگری مملکتهای کپیتلیست و ترقّیکننده فی-ریستاده شدهاند. هوچّتها و متریالها فعالیّت ولاديمير الیچ لنین را عاید به تهیة نظریة روالوتسیانی، برپا کردن پرتیة مارکسیستی تیپ نو انعکاس نموده، او را همچون نظریاتچی و استراتژ ب و-زورگترین، داهی روالوتسیة کبیر سوسیالیستی آکتیبر و حرکت بینلخدقی کمونیستی) کارگری، تشکیلاتچی و راهبر نخستین در جهان دولت کارگر و دهقان نشان میدهند. ایکسپانتهای یکچند تالارها نشان میدهند، که چه طور خلق ساویتی با راهبری پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی کپسّ و خلقهای مملکتهای لگیر سوسیالیستی با راهبری پرتیههای مارکسیست-لنینی خود وصیّتهای ولاديمير الیچ لی-نین را به حیات گذرانده ایستادهاند، در آنها فعالیّت پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی کپسّ برای متّحدی حرکت جهانی کاممونیست در زمان حاضره، انعکاس یافتهاند. برای تماشابینان
در بارة حیات و فعالیّت روالوتسیانی ولدیمیر یلیچ لنین، اینچنین عاید به پروبلمهای تاریخی و پرتیوی زمان حاضره لیکسیهها خوانده میشوند. به ایکسپازیسیه به مناسبت 100-سالگی روز تولد ولاديمير الیچ لنین، 60-سالگی تشکیلیابی اتّفاق ریسپوبلیکههای ساویت سوسیالیستی ا.ج.ش.س.، 70-سالگیپ سعیزد 2-ام رسدرپ. 65-سالگی روالوتسیه کبیر ساتسیلیستی اکتبر بسیار متریالهای نو داخل کرده شدند. سالهای 1924-73 موزیی را اییاده از 40 میلیون نف. ، از جمله نمایندگان 102 مملکت خارجی تماشا کردند. موزیی در بابت از روی مأخذهای اوّلین آموختن ترجمة حال ولاديمير الیچ لنین و تاریخ پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی کپسّ بزة نظریهوی به شمار میرود؛ در آن لیکسیهها خوانده، برای پراپگندستان فعال پرتیوی شهر و ولایت مسکو سمینار و خوانشهای لنینی تشکیل کرده میشوند. موزیی-در لنینگراد(1937) ، الینوفسک (1941) ، کییف (1938) ، لواو (1950) ، باکو (1955) ، تبیلیس (1938) ، تاشکینت (1970) فیلیلهای خود را دارد و 26 خانه-موزیّهای یادگاری (میماریلی) موجودند، که در آن جا ولاديمير الیچ لنین کار و زندگی کرده است. موزیّهای لینین در پرگه و برتیسلوه (ریسپوبلیکة ساسیتی چخاسلوکیه) ، ورشوه، کرکاو، پارانیپا (ریسپوبلیکة خلقی پالشه) ، لییپسیگ (ریسپوبلیکة دیمرکرتی ژرمنیه) ، الن-بتار (ریسپوبلیکة خلقی مانگالیه) ، تیمپیر (فنلیندیه) و پریج (فرنسیه) موچودند. موزی مرکزی لنین و فیلیلهای آن در تکمیل و پرّه کردن ایکسپازیسیههای موزیّهای لنینی در خارجه کمک میرسانند، به همدیگر اخبارات علمی، متریالها میدهند و ویستوکههای سییار تشکیل مینمایند. موزی مرکزی لنین با آردین لنین (1974) مکافاتانیده شده است.