موناجات

موناجات (عربی-راز و نیاز کردن، زاری و تولّا کردن به خدا) ، یکی از شکلهای جنری، یک عنصر اثر بدیعی در ادبیات کلس­سیکی و پیش از انقلابی تاجیک. در ادبیات بعضی خلقهای دیگر شرق نیز دیده می‌شود. اوّلین کسی، که در ادبیات فارس-تاجیک مناجات را جاری نمود، شاعر عصر 11 عبدالله انصاری بود. مناجاتهای او با نثر متوازی در صنعت مثمّن (هشتخانه) نوشته شده‌اند. در دوره‌های منبعده مناجات در ادبیات در شکلهای گوناگون ظهور نموده است. مناجات در ابتدای مثنوی، داستانهای کلان‌حجم لیریکی ایپی­کی، دیوانها و غیره جایی داده شده، پیش از حمد و نعت می‌آید. از جهت مضمون و مندرجة غایوی مناجات صاف دینی بوده، اهمیت اجتماعی و سیاسی آن خیلی پست است.