خت مانوی

خت مانوی، ختیست، از آن برای ثبت آثار مانی و پیروان او استفاده بردند. در اساس شاخة پلمیری خط آرامی به وجود آمده، 22 حرف اساسی و 7-تا علاوگی را در بر می‌گرفت. آرفاگرفیه (املا) خط مانوی طبیعتاً فونتیکی بود، یعنی کلمه‌ها موافق تلفّظشان نوشته می‌شدند. هوزواریشها وجود نداشتند. برای مطابق کردن الفبای آرامی به زبانهای ایرانی (فارسی میانه، پارتی، سغدی) ، که مانویان برای نوشتن آثار خود از آن استفاده برده‌اند، یکچند علامتهای نو برای هم‌صداها و صداناکهای دراز (صداناکهای کوتاه در خط ثبت نمی‌یافتند) اختراع کرده شدند.
کاتیبان مانوی یک قسم کلمه را از سطر به سطر نمی‌‌گذرانیدند. آنها برای در یک سطر جایی دادن کلمه‌ها را دراز یا کوتاه می‌کردند. آثار خط مانوی در مصر، ترکستان شرقی و غیره پیدا گردیده‌اند. بزرگترین آثار خط مانوی («کیفلیه»، «شاپورگان» و غیره) می‌باشند، که پارچه‌های پراکندة آنها به زبانهای سغدی و پارتی تا زمان ما رسیده است. آثار غیریدینی به خط مانوی نوشته شده، که از آن سه پارچة متعلّق به عصر 10 رسیده است، ابیاتی از داستان «بوداسف و بولوهر» می‌باشند.
دبیات: آسناوы ارنسکاگا یزыکازننیه سریدنییرنسکیی یزыک، مسکو، 1981.
ه. خراماو.