خلتدارها

خلتدارها (می‌tatheria) ، یک نوع هیوانات شیرخور نسبتاً ساده را گویند. خلتدارها بنا با تصنیفات زاالاگی به قطار مهره‌دارها منسوبند. 9 عایله‌اشان معلوم است: آپاسّومها، خلتدارهای درّنده، مورچه‌خورهای خلتدار، قشقلداقهای خلتدار، کورموشهای خلتدار، آپّاسّومهای کلّه‌موششکل، پاسّومها، وامبتها و کنگورویها یا خلتدارهای جهنده. آپاسّومها (didelfidae) در بیشه‌زار امیریکة شمالی و امیریکة جنوبی زندگی می‌کنند. درازی تنشان 8-50 سم، دومشان 9-53 سم. برای گوشت شکار می‌کنند. خلتدارهای درّنده (dasuiridae) در استرالیا، تسمنیه، گوینیّه نو و جزیره‌های به آنها نزدیک مسکنند. درازیشان از 8 تا 130 سم. مورچه‌خورهای خلتدار یک نمود دارد-موrmecobius fasciatus. درازی تنش 17-27 سم، دومش 13-17 cم. رنگش خاکستری سیاهتاب، تخته‌پشتش رخهای کنده‌لنگ سفید دارد. در اوسترلیگیه غربی و جنوب و غربی پهن شده است. خوراکش اساساً ترمیتهاست.

قشقلداق خلتدار یا بندیکوتها (ریramelidae) در استرالیا، تسمنیه، گوینیّه نو و جزیره‌های به آنها نزدیک زندگی می‌کنند. درازی بدنشان 17-50 سم، دومشان 9-26 سم، وزنشان تا 4، 7 کگ. کورموشهای خلتدار (notorustidae) در استرالیا جنوبی مرکزی و غربی پهن شده‌اند. درازی تنشان 15-18 سم، دومشان 1-2 سم. رنگشان سفید و سرخ زردچه. آپاسّومهای کلّه‌موششکل (سیnolectidae) در غرب امیریکة جنوبی زندگی می‌کنند. ظاهراً به کلّه‌موش مانند بوده، درازی تنشان 9-14 سم، دومشان 6-13 سم است.
غیزایشان جانوران بیموهره می‌باشد. پاسّومها (رhalangerdiae) در بیشه‌زار استرالیا، تسمنیه، گوینیّه نو، گلجزیره‌های مله‌ای، بسمرک، جزیره‌های سالامان مسکنند. درازیشان 12-120 سم. بیشتر جای زیستشان درخت است. خوراکشان اساساً رستنی می‌باشد. وامبتها (bombatidae) درازیشان کریب 1 م. گروه شده در زیر زمین (بیشتر در بیشه‌زار) زندگی می‌کنند. غذایشان نباتات است. 2 جنس دارند، که در استرالیا و تسمنیه پهن شده‌اند. کنگورویها (مسگاراtidae) ، درازی تنشان از 23 سم تا
1، 6 م، دومشان از 13 سم تا 1، 1 م. پای قفایشان نّسبت به نای پیش دراز و باقوّت است. در استرالیا، تسمنیه، گوینیّه نو، گلجزیرة بسمرک و غیره زندتی می‌کنند.
خلتدارها ظاهراً گوناگونند. دُم اکثرشان نغز انکشاف یافته است. پشم خلتدارها زیچ ملایم، عادتاً یکرنگه و بعضاً خالدار یا رخ-رخ می‌باشند. شکل و درجة انکشاف خلتة بسیار نمودهای خلتدارهای مادینه گوناگود است. خلته به پیش (کنگورو، وامبتها و غیره) یا عقب (قشقلداق خلتدار، بعضی خلتدارهای درّنده) گشاده می‌شود؛ در داخل خلته 2-6 پستان هست. اکثر خلتدارها تیز حرکت می‌کنند. xلتدارهایی، که در جایهای گشاد زندگی می‌کنند، جهیده-جهیده (بعضاً تا 55 م) راه می‌روند. حملشان 8-40 شباروز. بچه‌های انکشافنیافته (درازیشان 0، 5-3 سم) می‌زایند، که برابر تولد به خلته درآمده، تا 8 ماه می‌ایستند.