فالکلار‌شناسی

فلکلورشناسی، علمیست عاید به فلکلور (ایجادیات دهنکی خلق). فلکلورشناسی، که بعضاً یک جزء مردم‌شناسی، گاها یک ساحة ادبیات‌شناسی و موسیقی‌شناسی و گاها فنّ مددرسان تاریخ مدنیت و ساسیالوژی قلمداد می‌شد، تدریجاً به علم مستقل صنعت‌شناسی تبدل یافته، ایجادیات دهنکی خلق، سرود، موسیقی، رقص و درمه و دیگر نوعهای ایجاد عامّة خلق را مورد آموزش قرار داد. تجربة بسیارسرة گردآوری و کتابت آثار فلکلور و تکمیل بدیعی آنها در ایجادیات نویسندگان، دراماتورگان، آهنگسازان کشورهای گوناگون به پیدایش فلکلورشناسی زمینه گذاشت. م. ک. ازداوسکیی، و. م. جرمونسکیی، ب. و. اسفیف، و. یه. پراپّ، ب. م. و یو. ا. ساکالاوها از جملة اساس‌گذاران فلکلورشناسی ساویتیند. فلکلورشناسی مارکسیستی معاصر در ا.ج.ش.س. و مملکتهای سوسیالیستی جهان فلکلور را همچون نوع خاص تاریخاً ترقّییابندة فعالیّت ایجادی خلق می‌آموزد، خصوصیت ملّی و رابطه‌های متقابلة فلکلور خلقهای گوناگون را تدقیق می‌یماید، به مسئلة انعکاس واقعیت، مبارزه‌های ملّی آزادی‌خواهی و روالیوسیانی در ایجادیات خلق دقّت مخصوص می‌دهد، به یستیفادة ایجادی عنعنه‌های پیشقدم خلق در صنعت جمعیّت سوسیالیستی یاری می‌رساند.

نمونه‌های زیاد ایجادیّت دهنکی خلق تاجیک در دوره‌های خیلی قدیم به شکل مجموعه‌های جداگانه مرتّب گردیده‌اند. اثرهای محمّد عوفی، فخر‌الدّین علی سفی (وفات 1532) ، میرزا محمّدسادیق ابی محمّدسالیه اسفهایی (تولد 1609، واقعه‌نویس دربار حکمران هند شاهیجهان) ، صدر ضیا و دیگر دایر به نوعهای فلکلور قدیمة تاجیک معلومات می‌دهند. ا. ا. سیمیاناو، و. و. برتالد، م. س. اندرییف، ا. ا. زروبین به افکار فلکلورشناسی تاجیک ته‌کرسی گزاشگند. فلکلورشناسی ساویتی تاجیک با تأثیر فلکلورشناسی روس سالهای 30 تشکّل یافت. ا. ن. بالدыریف، حکیم کریم، ا. 3. رازینفیلد، م. تورسون‌زاده، ا. دهاتی، ا. میرزایف، ل. بزرگزاده، علی‌ خوش، ش. هوسیینزاده، ا. س. برگینسکی، ن. معصومی پایه‌گذاران فلکلورشناسی ساویتی تاجیکند. در تدقیق جنرها و قانونیّتهای فلکلور تاجیک ر. امان‌اف، و. اسراری، ب. تیلواو، ا. صوفییف، ب. شیر‌محمّداو و دیگران خدمت نمایان کرده‌اند. اتّفاق فلکلورشناسان (غاlklore غیllown) ، جمعیّت بینلخلقی ایتنالوژییو فلکلور نزد یونسکو (isef) ، شورای بینلخلقی موسیقی خلق (iغمس) امروز جمعیّتهای اساسی بینلمیللی فلکلورشناسی می‌باشند. در ا.ج.ش.س. شورای علمی عاید به ایجادیات خلق نزد شعبة زبان و ادبیات آکادمی فنهای ا.ج.ش.س. و کمیسیون عموم-اتّفاقی عاید فلکلور نزد اتّفاق بسته‌کاران ا.ج.ش.س. عمل می‌نمایند.
دبیات: نیگمتاو م. ، بیبلوگرافیه تدجیکسکایی فلکلوریستیک، تات 1-2، د. . 1979. ب. تیلواو.