فینلیندیه

فنلیندیه، ریسپوبلیکة فنلیندیه (suomi، suomen تsavalta) ، دولتیست در شمال اوراپه. مساحتش 337 هزار کم2. اهالی‌اش 4، 9 ملن نفر (1984). بیش از 93%-ا اهالی فنها، باقیمانده‌اشان شویدها (6%). زبان دولتی فنی و شویدی. اکثر دینداران لیوتیرنهایند. پایتختش شهر خیلسینک، سردار دولت-پرزیدنت. آرگن آلّ حاکمیت قانون‌برآر پارلمنت یکپلتگیست. ساحلهای خلیج باتنیک و خلیج فن بهر بلتیکه پستند و شخیره‌ها (شخهای زیرآبی)-ا بسیاری دارند. قسم زیاد حدود مملکت همواریست. در اطراف کولهای قسم مرکزی، اینچنین در شمال و شرق مملکت قطار تپّهو بلندیها هستند. اقلیمش معتدل کانتینینتیست. حرارت میانة فوریه از-3°س (در جنوب) تا-14وس (در شمال) ، ژوئیه از 17*س (در جنوب) تا 14-15°س (در شمال). بارشات سالانه 400-‘700مّ. دریاهایش پرآب سیراستانه؛ قریب 60 هزار کول دارد، کلانترنّش کول سیمه. بیش از 60% حدود فنلیندیه بیشه‌زار است (اساساً درختان سوزن‌برگ).

در حدود فنلیندیه در هزارة 1 میلاد قبیله‌های سم (سوام) ، ام، کریلهای غرب مسکن شده‌اند. در میانة اسریهای 12-14 فنلیندیّه را شویدها ضبط کردند. سال 1809 در نتیجن جنگ روس و شوید (1808-09) فنلیندیه به روسیه همراه کرده شد. در هیت روسیه کنیز بزرگ فنلیندیه حقوق اوطانامی داشت. 31 دسامبر 1917 حکومت ساویتی فنلیندیّه را همچون دولت مستقل اعتراف کرد (سال 1919 فنلیندیه ریسپوبلیکه اعلان شد). سالهای 1918-20 و 1921-22 آتریدهای فنهای سفید به کریلیة ساویتی هجوم کردند. اکتبر 1920 بین روسیه ساویتی و فنلیندیه شرطنامة صلح بسته شد و آخر سال 1920 علاقة دیپلماتی مقرّر گردید. در جنگ بین اتّفاقی ساواتی و فنلیندیه (1939) فنها شکست خوردند؛ ماه مارت 1940 شرطنامة صلح بسته شد. دایره‌های حکمران فنلیندیه در دورة جنگ دوّم جهانی