اپیگرف

اپیگرف (از یون. epigraphe-کتیبه) ، متنت کوتاهیست، که نویسنده در آغاز اثر و یا آغاز قسمهای آن جایی می‌دهد. عنعنة آوردن ه. در ادبیات اوراپة غربی از ا. 14 آغاز یافته است. سخن نویسندگان و عالمان بزرگ، ضرب‌المثل و مقالها، عباره و افاده‌های ریخته و سفتة خلقی، شاهبیتها، مصرعهای حکمت‌آمیز پندنامة بزرگان ه. انتخاب می‌شود. حجم ه. خرد، ولی مضمونش دامنه‌دار است. نویسنده به واسطة ه. به مندرجة غایوی اثرش، مرام ایجادی‌اش اشاره‌ می‌کند. ا. س. پوشکین در پاوست «دختر کاپیتان» ضرب‌المثل «شرف را در هوان نگاه دار» را ه. آورده است. م. تور-سونزاده در منظومة «ترانة عشق» بیت زیرین حافظ شیرازی را:

گر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را،

به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارارا

ه آورده به این وسیله نقطة نظرش را به یکی از موضوعهای عنعنوی ادبیات تاجیک و آبرز معشوقی بیان کرده است. گاها نویسندگان ه. می‌نویسند یا از آثار خود ه. می‌‌آورند. ه.-ا داستان م. میرشکر «لنین در پامر» چند مصرع شعر خود و «از زنده‌ها هم زندتر.» است، که نیت ایجادیش را خیلی خوب افاده کرده است:

«او زندaوy با نام وی

دارد وطن صدها نفر.

فته و ظفرهای وطن

کردند او را زندتر…»

ه. محمّدی‌اف.