بام

بام، جزو معماری، قسم بالاپوش بناهای اقامتی و مأموری و فرهنگی. نوعهای بام وابسته به اقلیم و شرایط جغرافی، مصالح ساختمان و موافق تقاضای صنعت معماری و تعیینات گوناگون می‌ش­وند. شکلهای معمولترین بام: بام هموار، بام یک‌نشیبه، بام دونیشیبه و غیره. در آسیای مرکزی پیشتر اکثر بناهای پاخسگی و سینجی را با بام می‌پوشاندند. بر دیوار بنا بالار گذاشته، وسّپوش می‌کر­دند و سپس آن را با بریا، قمیش و یا پخال پوشانده، روی آن یک قَبَت گل (خسگیل) و سپس خاک نم (کاهگل) می‌خواباندند. از بالای آن انداوه می‌کردند، تا که آب نگذرد. در بعضی جایها برای آب نگذشتن بالای انداوه نمک می‌پاشیدند. حالا این گونه بامها قریب ساخته نمی‌شوند. در روسّیه و دیگر مملکتهای همجوار آن بامهای خانه‌های اقامتی را دونیشیبة سفال‌پوش می‌کردند. بامهای مسجد و مدرسه و دیگر بناهای مأموری قدیم به اسلوب گنبذ ساخته می‌شدند. حالا در تاجیکستان و دیگر جمهوریهای آسیای مر­کزی خانه‌های اقامتی شخصی بامشان شفیرپوش و تنکه‌پوش ممول گردیده است، ولی در خانه‌های اقامتی کامّونلی و کااپیرتیوی و بناهای مأموری و فرهنگی بامهای هموار بتونی و مزوتی بیشترند. بام از عنصرها (جزءها)-ا باربردار (بالارها، قفسه‌ها، پنیلها و غیره) و قَبَت بیرونی (بام‌پوش) عبارت است. بامها با زیرشیروانی، گنبذشکل، تاکشکل، نشیب و هموار می‌­شوند. بامهای نمود زیرشیروانی از همواریهای نشیب عبارت بوده، بنا را تنها از بارشات محافظت می‌کو­نند. حالا بیشتر بامهای دو و چارنیشیبه استفاده می‌­شوند. در بامهای هموار همة عنصرهای آن در حدود یک کانستروکسیة بسیارقبطه جایگیرند. بام‌پوش از قب­ت آب‌ناگذر (روبیراید، مستیکة بتومی، شفیر، ورقه‌های اسبیستوسیمینتی، پولاد روحندود، سفالک) و اساس (وسّچین، عنصرهای بالاپوش، قَبَت هموار و غیره) ، که با­لای کانستروکسیة باربردار یا قَبَت گرمی‌ناگذر گو­زاشته می‌شود، مبارت است.                                         

x. امراو، ک. حمیداو.