منوفکتور (از زبان لاتینی «manufacture»، یعنی از «manus» دست و «factura» تییار کردن) ، کارخانة کاپیتالیستی بوده، به تقسیمات محنت و هنر دستی اساس یافته است؛ دورة دوّم ترقّیات صناعت کاپیتالیستیست، که پیش از دورة استحصالات ماشینی جایی داشت. منوفکتوره در میانههای عصر 16 پیدا شده، تا آخر عصر 18 وجود داشت. جهت خاص شکل ابتدایی و عادّیترین منوفکتوره این بود، که محنتکشان در خانه کارکننده را کاپیتال تجارتی استثمار میکرد. زینة دیگر استحصالات منوفکتوری منوفکتورة مرکزییتناکی بوده، آن جا کارتران کرایه کار میکردند.
منوفکتوره با دو راه پیدا شده است:
در کارخانة عمومی کارگران گوناگون جمع آمده، همة روند تییار کردن محصولات را پهای در هم به جا میآورند؛
در کارخانه هنرمندان یک کسب مویین جمع میآمدند.
منوفکتورة کاپیتالیستی برای استحصالات کلان کاپیتالیستی زمینه فراهم آورد، به تقسیمات منبعدة محنت سبب شد، بسیار کارهای محنتطلب را سبک گرداند، آلات محنت را تکمیل داد، برای گزپگگن به استحصالات کلان ماشینی کدرها تییار کرد. تقسیمات محنت در شرایط استحصالات منوفکتوری، از یک طرف، حاصلناکی آن را زیاد کرده باشد، از طرف دیگر، کارگر را با یک نوع مویین کار پابند نموده، باعث سخت استثمار شدن آن گردید. منوفکتوره به جمع شدن واسطههای استحصالات در دست کاپیتالستان مساعدت نموده، باعث خانویرانی عامّة اساسی هنرمندان گردید.
منوفکتوره در روسیه نیمة دوّم عصر 17 و اوّل عصر 19 پیدا شد. جهت خاص منوفکتورة روس این بود، که وهای در شرایط حکمرانی مناسبتهای فئودالی-کریپاستنایی رواج مییافت. اوّلین منوفکتورهها در آن ساحههای صناعت (نمک، عرق و استحصال اسپیرت) به وجود آمدند، که محصولاتشان در بازارهای داخلی و خارجی به طور فراوان فروخته میشدند. در این منوفکتورهها اساساً مناسبتهای کاپیتالیستی جایی داشتند. قسم زیاد منوفکتورهها با یاری فعالانة دولت به وجود آمد. تا غلبة روالوتسی کبیر ساتسیلیستی اکتبر در شرایط اقتصادیات بسیاروکلدة روسیه منوفکتوره اهمیت کلان داشت. منوفکتوره بعد غلبة روالوتسیة اکتبر برهم خورد.