“مقدّمت-ال – ادب”دستور زبان عربی، لغت دوزبانة تعلیمی عربی-فارسی (تاجیکی). به زبان عربی تقریباً آخر اسری11 و نیمة اوّل عصر 12 از طرف زمخشری تألیف گردیده است. از 5 قسم عبارت است: 1) اسمها؛ 2) فعلها؛ 3) حروف (حسه‌های یاری‌دهندة نطق)؛ 4) برگردانیش اسمها؛ 5) تصریف فعلها. در سه قسم …

موغولیستان، ولایت تاریخی مغول‌نشین در حدود حاضرة|ریسپوبلیکة خلقی مغولستان، که در سرچشمه‌های خطّی عصر 8 ذکر شده است. تا عصر 13 یکی از الوسهای مغول، در عصر 13 دولت اوّلین فئودالی بود. در دورة استیلای مغول (عصر 13) امپراتوری فئودالی مغولها تشکیل یافت، که آن مملکتهای استیلاشده را در بر …

موقدّسی ابوعبدالله محمّد ابن احمد (946/47، به‌ای-تولموقدّس-1000) ، سییاه، مورخ و گیاگرفی عرب. در بارة او مع-لومات ترجمیهالی کم است. موقّدس به مملکتهای شرق بارها سفر کرده، سال 985 اثر «احسن-ات-تقاسیم فی معرفت-ال-اقالیم» («بهترین تقسیمات در معرفت اقلیمها») را تألیف نموده، به خاندان سا-مانیان تحفه کرده است. اثر از مقدّمه …

مغول، م ا و ا گ و ل، می‌وغل، کوهیست در شمال ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان، در ساحل راست دریای سر. میوگول (می‌وغل) بودن نام این کوه را هنوز در عصر 14 کمال خجندی تأکید کرده، در یکی از غزلهایش گفتست: در علم موخقّیقان جدل نیست، ز علم مراد جز …

موغجپیوند، یک نوع پیوند؛ به نهال خسک مُغجة نوع بهترین درخت میوه را پیوند می‌کنند. نگرید نیز پیوند.

موغتیپّ، دمنة کهن‌دز عصر 5 تا میلاد-عصر 19 میلاد، که در تیپّة موغ در کنار شمال شرقی اوراتپّه واقع است. آ. ا. سمیرناوه و ن. ن. نعمت‌اف سالهای 1950-*74 در موغ تپّهحفریات گذرانیدند. مساحت موغ تپّه6 هکتار بوده، با دیوارها احاطه گردیده است، که درازی‌اش تقریباً 600 متر می‌باشد. بلندین …

موقنّیی (منسوب به مقنّع) ، ادیالوژی رسمی عصیان مقنّع. به تشکول موقنّیه غایه‌‌های اجتماعی مضحکیه تأثیر رسانیده‌اند. موقنّیه تقسیم عادلانة ثروت، خاتمه دادن حکمرانی عربها و برهم زدن نابرابری اجتماعی را طلب می‌کرد. دعوت اجتماعی موقنّیه در بین عامّه طرفداران زیاد پیدا کرد، ولی در نتیجة سازش عربها با اشرافان …

موغج، پ و ن ب ا ک، کورتک، شکل می‌تمارفاز (شکلدیگرکرده)-ا نوده، که بین بندهایش کوتاه شده است. مُغجه نشوی (برگ حاصلکننده) و گینیرتیوی (برگ، گلتوده و گلحاصل‌کننده) می‌شود. مُغجه‌ای را، که یک گل ناشکفته دارد، غ و ن چ ا می‌نامند. از روی در شاخچه جایگیرشوی مُغجه بالایی (از …

موغس و، دریایست در pیان جرگتال ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان. از یک شدن دریاهای سیلدره و سووقسایی به وجود آمده، از وادی تنگ و چقور بین قطارکوههای پس آلایی و پیاتر i جاری می‌شود. در نزدیکی دیهه دامبرچی با دریای قیزیلس و یک شده سرخاب نام می‌گیرد. طولش 88 کیلومتر، …

موشریفان (از عرب مشرف) ، یک نوع ‌انداز در آسیای میانه، که به فایدة مشرف از دیشقانان رویانیده می‌شد. از عصر 13 تا غلبة روالوتسیة کبیر سوسیالیستی اکتبر جاری بود. مقدار ‌انداز در جایشای مختلف گوناگون بوده، از هر خیرمة یک کارسان (قریب یک پود را تشکیل می‌کرد) غلّه می‌دادند. …