موشریف  میرزاقلندر اسفرگی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، مورخ، شاعر دربار و عملدار خان هوقند-عمرخان (1810-22). او با نام میرزای مشرف نیز مشهور بود. مشرف با سپارش عمرخان «ظفرنامه» فضلی نمنگانی را، که به تاریخ حکمرانی عمرخان بخشیده شده است، به نثر می‌گرداند. نام دیگر این اثر «تاریخ امیر …

موعین مصوّر (سال تولد و وفات نامعلوم) ، مصوّر و خطّاط عصرهای 16-17 فارس-تاجیک، یکی از نمایندگان مکتب مینیتور اصفهان. صنعتهای نفیسرا ا و ول از صاحب‌هنران زادگاهش اصفهان و بعد از مصوّری مشهور زمانش pیزا عبّاسی آموخته است. معین مصوّر چند مدّت در کتابخانة سلطنتی صفویان همچون کاتب با …

موشریف (ربی مدیر، سردار) ، شخص صاحب‌منصب دربار، که همة مال و ملک امیر و اهل دربار آن را به حساب می‌گرفت؛ 2) سر-کاتب دفترخانة پادشاهی، که از بالای کاتبان حسابات نظارت می‌کرد؛ 3) ناظر به مال و ملک دیوان؛ 4) عملدار ادارة ‌انداز.

موغ (لاتینی-magus، یون.-magos، از فارسی قدیمه-مگوش) ، مرتبة روحانی زردشتی را گویند، که پایینتر از موبدان می‌ایستد؛ کاهن در دولتن ماد قدیم. با انتشار زردشتیه در غرب ایران موغها زردشت را پیغمبر خود شناختند. در زردشتیة ابتدایی موغها یک قطار تغییراتها درآوردند؛ تعلیمات زردشتیة زمان پرفیه و ساسانیان در ایران …

موشاهیدان دیپلماتی، شخصانی (یا گروه شخصان) ، که دولت یا تشکیلات بینلخلقی برای مشاهدة کار کنفرانسهای بینلخلقی، تشکیلات و آرگنها، اینچنین برای مشاهدة اجرای شرط-نامه و قpopهای تشکیلاتهای بینلخلقی می‌فرستد، مشاهدان دیپلماتی در حالتهایی استفاده می‌شوند، که دولت منفعتدار به کار یگان کنفرانس، تشکیلات و آرگنهای بینلخلقی اعضا می‌باشد. مشاهدان …

موشاهید، مشاهده (عربی -به چشم خود دیدن) ، ادراک بامرامیست، که پیوسته به مقصد و وظیفه‌های فعالیّت آدم صورت می‌گیرد. مشاهده تاریخاً همچون قسم ترکیبی عملیات محنت انکشاف می‌یابد، که به واسطة آن موافقت محصول محنت با نقشة ایده‌آلی آن مقایسه کرده می‌شود. برابر مرکّب گردیدن واقعیت اجتماعی و عملیات محنتی …

موشالیها (caprifoliaceae) ، یک عایلة رستنیهای بتتگی (بعضاً پیچان) ، درخت نه چندان کلان، نیم‌بتّه و علفی دوپلّگی را گویند. برگ اکثر رو به رو جایگیرشده، بعضاً با اساسش یکجایه سبزیده، گل عادتاً دوجنسة اکتینامارفی یا زیگامارفی، غجوممیوه یا میوة دانکدار، بعضاً غوزمیوه دارند. 15-16 جنس (قریب 400 نمودر مشالیها …

موشفیقی (تخلّص؛ نامش عبدالرحمان؛ 1525، بخارا-1588، همان جا) ، شاعر تاجیک. پدر او از مرو بوده است، بنا بر آن با نسبة «مروی» نیز یاد می‌شود. مشفقی در خردسالی از پدر یتیم مانده، در خذمت یک هنرمند بخارایی دورة مکتب‌خوانیش را به آخر رساند. سپس، مدرسرا تمام کرد. مشفقی در …

موشکیلات (عربی جمع-دشوار، سخت) ، شعبة سازی مقامهای ترکیب «شش‌مقام». عادتاً، در مشکلات به جز از قسمهای «تصنیف»، «ترجیع»، «گردون»، «مخمّس»، «ثقیل» هر مقام واسطه‌های سازی به خود خاص دارد. در ترکیب «شش‌مقام» 46 آهنگ سازی هست. بسیار آهنگها با نام مشکلات مشهورند. آهنگهای خلقی کلان‌حجم بیشتر در اساس اصولهای …

موختاریت (از عربی-اختیار کرده شده، صاحب‌اختیار) ، حقوق خوداداره‌کنی، حلّ مستقلانة مسئله‌های دولتی در دایرة هوقوکهای خود. مختاریّت ساویتی نتیجة روالوتسیة اکتبر است. در تیرّیتاریة بعضی ریسپوبلیکه‌های اتّفاق غیر از ملّتهایی، که نام آنها به ریسپوبلیکه گذاشته شده است، دیگر خلقهای گروههای ملّی یکجایه زندگی می‌نمایند، که آنها با خصوصیتهای …