منگن

منگن (از لاتینی manganum)  – الیمینت شیمیایی گروه 7 سیستم دوری مندلیف؛ رقم ات. 25، مسّة ات. 54، 9380؛ متال وزنین سفید نقره‌تاب. یک ایزوتوپ ثابت (55مپ) و دو ایزوتوپ صنعی (82مپ، 5ومپ) دارد. منگن را یکمین مراتبه عالم شوید گنس (1774) در نتیجة گرم کردن آمیختة پیرالیوزیت و انگشت حاصل نمود. منگن 0، 1 %-ا قشر زمین را تشکیل می‌کند. به ترکیب بسیار مینیرلها، سلیکاتها و جنسهای کوهی داخل می‌شود. از مینیرلهای منگن پیرالیوزیت (مپاگ) ، پسیلامیلن، برونیت (زمپ20ز  mnsio*) و منگنیت (مپ2اا  نا) وسیع پهن شده‌اند. زیچی‌اش 7200-7400 کگ/م3؛ t گود. 1245° س؛ t جوش. 2150° س. در پیوستهایش از 2 تا 7 (مثبت) ولینته می‌باشد. با افزودن درجة آکسیدشوی خاصیت کیسلاتوی و آکسیدکنندگی پیوستهای منگن زیاد می‌شود.

پیوستهای منگن (2) برقرارکننده‌ها می‌باشند. آکسید منگن (2) خاصیت اساس را دارد. در آب و عشقار حل نمی‌شود، در کیسلاته حل‌شونده است. گیدراکسید منگن مپ (آن) 3-مادّة سفید در آب حل‌شونده. پیوستهای مپ (iv) خا­سیّت آکسید (ا) و برقرارکنندگی (ب) دارند:

مپاه+4نس1=مپس12+س1ه+2ن20 (ا) زمپ02چ-کسیوز+6کان=زکمپ04++کس1+زن*0

اکسید مپ (iv) و گیدراکسید منگن مپ (آن) چ در آب حل نمی‌شوند و خاصیت امفاتیری دارند. نمکهای تیپ ک4مپ04 منگنیتها نامیده می‌شوند. از پیوستهای مپ (vi) کیسلاتة منگنت و نمکهای آن-منگنتها کارکترناکند. کیسلاتة پیرمنگنت، انگیدرید پیرمنگنت و پیرمنگنتها پیوستهای مهم مپ (7) می‌باشند.

منگن را در صناعت با اصولهای ایلیکت­رالیز، الیومیناتیرمیه و الکترو­تیرمیه حاصل می‌کنند. منگن و پیوستهای آن را در استحصال پولاد و دیگر خوله‌ها، اندوده‌های زنگنزننده، المنتهای گلونی، شیشه، سفال، صناعت رنگ و بار، پالیگرفی، اینچنین در طبّ (مس. ، پیرمنگنت کلیی و غ .) و خواجگی قشلاق استفاده می‌برند.