علم

تیاریمة پیفگار، تیاریمة معمول گیامیتریّه را گویند، که وابستگی درازی طرفهای سه‌کنجة راست‌کنجه را افاده می‌کند. تخمین می‌رود، که تیاریمة پیفگار تا پیفگار (عصر 6 تا میلاد) نیز معلوم بوده است، ولی اثبات آن به او نسبت داده می‌شود. در اوّل تیاریمه تناسبهای بین مساحت کودرتهای در گیپاتینوزه و کتیتهای …

تیاریمة کاسینوسها، 1) در تریگانامیتریة هموار، تیاریمه‌ای است، که بنا به آن کودرت یک طرف سه‌کنجه به سومّة کودرتهای دو طرف دیگر، با حاصل ضرب دوچندة این طرفها بر کاسینوس کنج بین آنها برابر است، یعنی س2=ا2+b2-2b ساs   (1) ، ک این جا ا، b، س-طرفهای سه‌کنجه، γ-کنج بین …

تیاریمة اساسی الگیبره، نام تیاریمه‌ای است، که موجودیّت ریشه‌های کامپلیکسی معادلة الگیبروی کاافّیتسیینتهایش کامپلیکسیی سابیت می‌کند. تعریف تیاریمه: هر گونه بسیاروزوة کاافّیتسیینتهایش دلخواه درجه‌اش کلان یا برابر یک لااقل یک ریشه (در حالت عمومی ریشة کامپلیکسی) دارد. این تیاریمه یکی از کامیابیهای بزرگ تمام متمتیکه بوده، در ساحه‌های مختلف علم …

تیاریمة عکس، تیاریمه‌ای را گویند، که شرطش خلاصة تیاریمة ابتدایی (راسته) بوده، خلاصه‌اش شرط آن است. تیاریمة ابتدایی برعکس تیاریمة عکس می‌باشد. مثلاً، تیاریمه‌های: «اگر دو کنج سه‌کنجه برابر باشند، آن گاه بسّیکتریسة آنها به همدیگر برابرند» و «اگر دو بسّیکتریسة سه‌کنجه برابر باشند، آن گاه کنجهای موافق به هم …

تیاریمه (یونانی theoremma، از theoreo-معاینه، تدقیق) در متیمتیکه، جمله یا قزییی را گویند، که ضمن اثبات مقرّر می‌شود (بر خلاف عکسیامه). هر یک، تیاریمه از شرط و خلاصه عبارت است. مثلاً، 1) اگر خط راست به یکی از دو همواریهای پرلّیل پیرپیندیکولیر باشد، آن گاه وه‌ای به همواری دوّم هم …

ترمومتریه (از تیرما… و… متریه) ، یک فصل فیزیکة عملی را گویند، که تهیة اسول و واسطه‌های چِن کردن حرارت را می‌موزد. ترمومتر یک فصل مترالوژی نیز به حساب می‌رود: آن مسئله‌های یگانگی و صحیحیّت چِنکنیها، مقرّر نمودن شکله‌های حرارت، ساختن ایتلانها، دریافت اصولهای درجه‌بندی و سنجش اسبابهای حرارتسنج را …

تینردیت (از نام خیمیک فرنسوی ل. ج. تینر) ، مینیرل از صنف سولفاتها، n82 (804]، به مقدار کم آمیخته‌های ک، مg، س1، وگ، ن2ا، سs04 دارد. سختی‌اش 2-3، زیچی‌اش 2، 7/آم3، نمکش. تینردیت مینیرل خیماگینی بوده، در کولهای خشک‌شدیستادة سیرنمک یکجایه با میربیلیت، ایپازیتش، گج و غیره به وجود می‌آید. …

تینزار (از لاتینی tensus-بایدّت، ترنگ) ، اصطلاح متیمتیکیست، که در میانه‌های عصر 19 به وجود آمد. اصطلاح «طنزار» بیشتر در حساب تینزاری معجود است. تینزار گفته بزرگیهای خاسرا می‌نامند، که از روی قانون مخصوص تبدل داده می‌شوند. اصطلاح «تینزار» در مکانیکه، خصوصاً در نظریة چندیری، همچون مرادف افّینار سیمّیتری استفاده …

تیلّوریها، پیوست شیمیایی تیلّور با متالها؛ مادّه‌های کریسّتلّی نمکهای کیسلاتة تیلّورید هیدروژن ن2تی-را گویند. به سلفیدها و سیلینیدها مانندند. تیلّور با متالهای عشقارزمین می‌تی، با متالهای عشقاری تیلّوریهای در آب حل‌شونده (م2تی) و پالیتیلّوریها (مثلاً. شزتی2) حاصل می‌کند. تیلّوریهای متالهای متوسط (گروه iv-8 سیستم دوری) پیوستهای ترکیبشان تغییریابنده‌اند و در …

تیلّور (لاتین تیllurium) ، تی، ایلیمین شیمیایی گووه vi سیستم دوری المنتهای مندلیف؛ رقم اتمی 52. مسّة اتمی 129، 60، منسوب المنتهای نادر. در طبیعت 8 ایزوتوپ ثابت عدد مسه‌اشان 120، 122-126، 128، 130 معلوم است، که در بین آنها 128تی (31. 79%) نه تس (34، 48%) بیشتر دیده می‌شود. …