رسدخانة اصفهان

رسدخانة یسفهان، رسد­خانة عظیمی بود، که سال 1074 با امر سلطان جلال‌الدّین ملکشاه سلجوقی و وزیر او نظام‌الملک تحت راهبری عمر خییام بنیاد یافته است. در رصدخانة اصفهان منجّمان معروف آن زمان ‌خواجه ‌بوهاتم، مظفّر ابن اسماعیل اسفیزاری، ابن نجیب واسطی کار و ایجاد کرده‌اند. مهمترین وزتفة رصدخانه تصحیح و ترتیب دادن تقویم نو شمسی بود، که در آن آغاز سال نوروز باید همیشه به نقطة اعتدال بهاری موافق می‌آمد. به خییام و شاگردان او میسّر گردید، که در اساس مشاهدة حرکت ظاهری سالانة آفتاب چنین تقویم را ترتیب دهند، که آن از 15 مارت 1079 به رسمیت درآمد و در تاریخ با نام «تقویم جلالی» مشهور گردید. نیگ. تتویم.

دوامت سال در «تقویم جلالی» به 365، 24242 شباروز برا­بر بود، که آن از دوامت سال تراپیکی (365، 2422 شباروز) همگی 0، 0002 شباروز بیشتر است و بس و در 4500 سال به یک شباروز فرق می‌کرد. پس از کُشته شدن مسلیکشاه سال 1092 کار رصدخانه نیز قطع گردید. نیگ. زیج ملکشاهی.

عبدالله‌زاده.