نظارت دولتی یکی از شکلهای تطبیق حاکمیت دولتیست. در اتّحاد شوعروی نظارت دولتی در شکلهای گوناگون تشکیلی از طرف همة آرگنهای دولتی برده میشود. نظارت دولتی به معنای وسیش-افادة فعالیّت نظارتی ساویت عالی اتّحاد شوعروی، پریزیدیم و کمیسیونهای دائمی آن، افادة فعالیّت نظارتی ساویتهای عالی ریسپوبلیکههای اتّفاقی و اوطانامی،
پریزیدیم و کامیسّیههای دائمی آنها، ساویتهای محلی، ساویت وزیران اتّحاد شوعروی، ریسپوبلیکههای اتّفاقی و اوطانامی، اینچنین تطبیق نظارت از ترف وزارتها و دیگر آرگنهای دولتی میباشد. در برابر آن در اتّحاد شوعروی آرگنهای دولتی موجودند، که وظیفة اساسی آنها از نام دولت و به منفعت آن نزارت کردن میباشد. سیستم این گونه آرگنها را نظارت دولتی مینامند. اساس تشکیل و فعالیّت نظارت دولتی نقطههای نظریهوی لنینی میباشد، که در رفت تجربة ساختمان دولتداری سوسیالیستی تا رفت بایی میگردند.
و. ا. لنین به مسئلة نظارت، به رفت عمیق آموختن وضع کار در کارخانه و مؤسسهها وابسته بود، به مویین کردن تجربة پیشقدم، پهن نمودن آن، که باعث نیست کردن کمبودیها میگردد، دقّت کلان میداد. و. ا. لنین در اثر خود «وظیفههای روالوتسیه» (1917) مسئلة در مقیاس عمومیدولتی فوراً جاری نمودن نظارت را به میان گذاشت. در مقیاس تمام مملکت ساویت عمومیراسّییگی نظارت کارگری به کار ساویتهای نظارت کارگری راهبری میکرد. در ترکیب آن دایر به ساحههای مویین استحصالات کمیسیونهای ریویزاران متخصص تشکیل کرده شد. ژانویه 1918 کالّیگیة مرکزی نظارتی (کمن) ، کالّیگیة به حسابگیری نظارتی و کمیسیون نظارتی در محلها تشکیل یافت. کالّیگیة مرکزی نظارتی ژوئیة 1918 به کمیسریته خلقی نظارت دولتی تب-دل داده شد. سعیزد 8-ام رکپ (ب) (مارت 1919) در بارة ازنوتش-کلکونی نظارت دولتی قرار قبول کرد. آوریل 1919 کیم-ا عمومیراسّیه و سکخ-ای رسفسر“در بارة نظارت دولتی” (س و رسفسر، 1919 ش 12، ص. 122) دیکریت برآورد. سال 1919 3 سیستم نظارتی (کمیسریت خلقی نظارت دولتی رسفسر، آرگنهای مؤسسوی و نظارتی و انسپیکسیههای نظارت کارگری) عمل میکرد، که فعالیّت نظارت دولتی را دشوار میگردانید.
فیورل 1920 کمیسریت خلقی نظارت دولتی به انسپیکسیة کارگر و دهقان (اکد) تبدل داده شد، که وظیفههای زیر به ذمّة آن گذاشته شده بود: نظارت از بالای همة آرگنهای ادارة دولتی، آرگنهای ادارة خواجگی و تشکیلاتهای جمعیّتی؛ مبارزه به مقابل بیوراکرتیزم و کشالکاری؛ گذرانیدن تفتیش تعجیلی و تحقیق؛ تفتیش اجرای دیکریتها و قرارهای حاکمیت ساویتی؛ نظارت از بالای رعایة قانونها و ادارهکنی و غیره.
سال 1924 کمیسریت خلقی اتّفاقی-ریسپوبلیکوی انسپیکسییه کارگر و دهقان، 1930 آرگن تفتیشی دایر به اجرای قرارهای حکومت اتّحاد شوعروی-کمیسیون اجرائیه در نزد سکخ اتّحاد شوعروی با سرداری رئیس سکخ اتّحاد شوعروی تشکیل کرده شد. به هیت کمیسیون کاتب کم وکپ (ب) ، رئیس وتسّپس، کمیسر اکد و رئیس مرکزی کالخوزها داخل میشدند. سال 1934 کمیسریت خلقی اکد برهم داده شد. وزیفههای آن و کمیسیون اجرائیه به ذمّة کمیسیون ساویتی نظارت (کسن) نزد سکخ اتّحاد شوعروی، که همان سال تأسیس یافته بود، گذاشته شد. وظیفة اساسی کسن از تفتیش اجرای مهمترین قرارهای حکومت در محلها عبارت بود. سال 1940 کمیسیون ساویتی نظارت به کامیسّریت خلقی اتّفاقی-ریس-پوبلیکوی نظارت دولتی (1946-به وزارت) ، بعد وزارتهای نظارت دولتی. به کمیسیونهای نظارت دولتی اتّحاد شوعروی و ریسپوبلیکههای اتّفاق تبدل داده شد. سالهای 1962-1965 در اتّحاد شوعروی کامیتیتهای نظارت پرتیوی و دولتی عمل کرده، از بالای فعالیّت آرگنهای پرتیوی و دولتی نظارت میکردند. در پلینوم دسامبری (1965) کم کپسّ به جای آرگنهای نظارت پرتیوی و دولتی همچون آرگن نظارت دولتی نظارت خلقی تأسیس کرده شد.