بارن مکس

بارن مکس (11. 12. 1882، بریسله و-5. 1. 1970، گیاتّینگین) ، فیزیک و ریاضی‌دان آلمانی و انگلیس، یکی از اساس‌گذاران مکانیکة کونتی. در لبارتاریة ج. لرمار و ج. ج. تامسان کار کرده است (1907-08، کیمبریج). دایرة تحقیقات بارن اساساً تطبیق نظریة کونتی ا. ایینشتیین در جسمهای سخت و ساخت اتم، نظریة ریاضی مکانیکة کونتی و شرح آماری آن (با همراهی و. هیزینبیرگ و پ. ااردن) ، نظریة نسبیت، نظریة دینامیکة پنجرة کریستلّی (1913-15 با همکاری م. لوه) ، نظریة برخورد میکروزرّه و غیره را در بر می‌گیرد. بارن بعد خدمت در صف ارتش آلمان پروفسور دانشگاه فرنکفورته لب مین بود و مفهوم مهمّ ترمودینامیکی «انرژیة پنجره» را کار کرده، در اساس آن یک قطار ثابته‌های فیزیکی و کیمیای را مویین نمود (1919). از سال 1921 پروفسور دانشگاه گیاتّینگین. او تفسیر فونکسیة زیچی احتمالیّت را در معادلة کون­تی مکانیکی شریادینگیر کشف کرد، که منبعد «تفسیر کاپینگگین» نام گرفت و برای این تحقیقات (یکجا با ولتیر باتی) سزاوار مکافات نابیل در ساحة فیزیکه گردید (1954). بارن. طرز حسابکنی جلد الکترونی اتم را مویین کرد و اصول تقریبی نز­ریة برخورد میکروزرّه را پیشنهاد نمود، که با نام او مشهور است (1926). به مکانیکة کونتی مفهوم «آپیرتار» را داخل کرد (1926، با همکاری ن. وینیر). سال 1933 به انگلیه کوچ بیت و در دانشگاه کیمبریج به حس آموزگار کار کرد. سالهای 1936-53 پروفسور فلسفة دانشگاه ایدینبورگ. پس از شهروند بریتنیة کبیر شدن عضو جمعیّت علمی شاهی گردید (1939). بارن بیشتر از 350 رسالة علمی، از جمله 20 کتاب علمی و عامّوی تألیف کرده است. در ساحة فلسفة علم نیز چندین پجوهیش دارد. با مدال مکس پلنک سرفراز گردیده است (1948).

اسار: اتمنیه فیزیکه. مسکو،  1965.  

ه. کاملی. د. عبدالله‌اف.