مدنیت و صنعت

موهمّد ابن بعیس  (سال تولدش نامعلوم-وفاتش 849/50) ، یکی از نخستین شاعرانیست، که به دو زبان-فارسی و عربی شعر گفته‌اند. وطن محمّد ابن بعیس ایران غربیست. وه‌ای به صف شورشگرا­ن ضد عربها، که سردارش بابک بود، داخل شد، ولی بعدتر به او خیانت کرده، به طرف مقابلان بابک گذشت. پس …

‌محمّدلی مصوّر  (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، مصوّر و هتّات آخر عصر 16-اوّل عصر 17. زادگاهش کاشان. صنعت نقّاشی، صورتکشی، هلکاری و جدولکشی را از ابدواسمد شیرازی آموخته است. اینچنین در صنعت خطّاطی نام برآورده، به شهرهای اصفهان، شیراز، تبریز رفته، با تزیین و تذهیب دیوان مشغول شد. پس …

‌محمّد ابن علی‌ ابن محمّد شبایکاره‌ای (تولدش 1298، شبانکاره-سال وفاتش نامعلوم) ، مورخ و شاعر فارس-تاجیک. خدمت ‌خواجه ‌ریاس‌الدّین پی­سر رشید‌الدّین فضلولّاه را ادا می‌کرد. قصاید مدحی به او بخشیده است. سال 1333 به تألیف کتاب تاریخ بشر سر کرد. آن را سال 1335 انجام داده به ریاس‌الدّین پیشکش کرد، …

‌محمّد ابراهیم ابن مو­همّد اسماعیل اصفهانی متخلّص به «ساغر» (تولدش نامعلوم-وفاتش 1884/85، اصفهان) ، هتّات و شاعر ایرانی. از خرد به خوشنویسی شوق داشته، برابر این علم بدیع، معانی و بیان و غیره را آموخته است. انواع خط، خصوصاً نسخ را با کمال مهارت می‌نوشت. به هندوستان رفته، «اخلاق ناصری» …

‌محمّد ابن هندوشاه نخجوانی (سال تولدش 1288-سال وفاتش نامعلوم) ، منشی، نثرنویس، لغت‌نویس عصر 14 فارس-تاجیک. محمّد در دربار پسر رشید‌الدّین فضل‌الله وزیر-غیاث‌الدّین رشید منشی بود. سپس به خدمت سولتن ویس (1356-1374) داخل شده، در فنّ انشا کتابی با نام «دستول-ال-کاتب فی تعیین-ال-مراتب» (1365-1366) تألیف کرد. این اثر در روشن …

موهمّد ابن غازی ملتوی  (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، نثرنویس عصر 11 فارس-تاجیک. محمّد از فاضلان درباری  سلطانهای رم، دربار ابوالفتح رکن‌الدّین سولیمانشاه ابن قیلیچ ارسلان بود، که تا به مرتبة وزیری رسیده است. به تشویش سلطان مذکور «مربان‌‌نامه» را از زبان طبری به فارسی دری گردانیده به آن …

موهمّد ابن آتسیز سرخسی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، معمار عصر 12 فارس-تاجیک. اصلاً از سرخس. در سالهای 40 عصر 12 یکی از برجسته‌ترین یادگاریهای معماری مرو-مقبرة سلطان سنور را ساخته، در آن نام خود را ثبت نموده است.

‌محمّد ابن موهلّد  (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، شاعر عصر 9 فارس-تاجیک. همزمان محمّد ابن وسیف، یکی از نخستین شاعرانیست، که به زبان فارسیة دری شعر گفته است. در «تاریخ سیستان» محمّد ابن موهلّد همچون شخص دانشمند و فاضل و شاعر یاد شده است. آثار باقیمانده‌اش خیلی کم است. …

‌محمّد ابریشمی (سال تولد 1518، مشهد-وفات 1545، همان جا) ، هتّات و شاعر فارس-تاجیک. محمّد ابریشمی از شاگردان بامهارت سلطانلی مشهدی است. محمّد ابریشمی بیشتر در نوشتن خط نستعلیق شهرت پیدا کرده است. سرچشمه‌ها اساساً راجع به صنعت و مهارت هتّاتی محمّد ابریشمی سخن رانده‌اند. از آثار خطّاطی او یک …

موهییر (به هیرت-‌اندازنده) ، در م و س ا ق ی، شکل آزاد اثر با اسلوب مویین آفریدشده. در سیستم «دوازده‌مقام» نام یکی از 24 شعبه. بنا به نشانداد جامی قطارآواز شعبة موهییر از پرده‌های زیرین عبارت است: ه-ج-x-x-یه-یج-یخ-یخ  یا خود با افادة cینتی: -آ-180-294-498-702-882-996-1200 (یک آکتوة بطون). اگر این …