مدنیت و صنعت

عبدالقادرخان خطّک (1651-1704) ، شاعر افغان. به زبان پشت و می‌نوشت. از آثار عبدالقادرخان xتّک «دیوان اشعار» (3500 بیت؛ قندهار، 1938) ، «حدیقة خطّک»، «نصیحت‌نامه» معروفند. موزوی آثارش عشق عرفانی، توصیف اخلاق حمیده، جوانمردی و دلیری، مذمّت ظلم و زوراوری می‌باشد. «گلستان» سعدی شیرازی، «یوسف و زلیخا» جامی را به …

عبدالقادر حافظ مشهور به قادری (1858، استروشن-1943، همان جا) ، سراینده، آهنگساز، موسیقیدان، نمایندة مشهور حوزة استروشن. از آوان جوانی به شعر و موسیقی وارد شده، مهارت سرایندگی و نوازندگیش را در شهرهای سمرقند، بخارا، خجند تکمیل داد. اساس‌گذار سلالة مطربان حرفه‌ای قادریان. بدولقادیر در نواختن و سرودن شاخه‌های سازی …

عبدالقادر کاری (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، خطّاط و خوشنویس تاجیک (نیمة دوّم عصر 19-ابتدای عصر 20). در محلة خشتکوپروک خجند به دنیا آمده است. از عایلة کارگر. در مدرسة محمّدعلیخان قوقند تحصیل نموده، علمهای زمانه‌اش را به خوبی از خود نموده است. ز الفتان و دوستان نزدیک شاعر …

عبدالقادر گوینده ‌خواجه ‌کم ‌آلود دین (نظام‌الدّین) ابن ریبی ابن عینی (1376، دیهه نایین ولایت اصفهان-1435، هرات) ، سراینده، نوازنده، موسیقیدان و آهنگساز مشهور فارس و تاجیک و شرق. بنا به اخبار دولتشاه سمرقندی («تذکره‌ت-اش-شعرا») ، درویش‌علی جنگی («تحفت-اس-سرور») و اسفیزاری («روزت-ال-جنّات. . .») عبدالقادر گوینده با شیخ سعدی شیرازی …

عبدالقادر بدایونی اب­ن ملوکشاه ابن حامد موتهلّیس به «قادری» (1540، تودة هندوستان-1595) ، شاعر، مترجم و مورخ فارسی‌زبان هندوستان. اییام جوانی و تحصیلاتش در سنبهل گذشته است. در شهرهای اگره و بس‌آور زندگی کرده، در خدمت دربار حکمرانان این شهرها بود. هنگام خدمت در درگاه اکبر (حکمرانی‌اش 1556-1605) فعالیّت عبدالقادر …

عبدالقادر ابن سیید ابدولوههاب (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، خطّاط مشهور فارس-تاجیک (عصر 15). اصلاً از خراسان بوده، چند مدّت در دربار امیر تیمور کاتبی کرده است. بنا به معلومات «قاموس-ال-اعلام» شرف‌الدّین سامی ابدولقیوم دو کتاب را کتابت کرده بوده است، که متأسفانه، تا زمان ما آمده نرسیده‌اند.

عبدالقهّار سمرقندی اسحاق (سال تولدش نامعلوم-وفاتش 1493) ، عروضدان و شاعر فارس-تاجیک. عبدالقهّار سمرقندی از مردان فاضل اسرش بوده، دایر به علم قافیه و عروض رسالة «عروض همایون» را تألیف کرد­ست. هرچند این رساله در تقلید «ال-معجم» شمس قیس راضی و «معیار-ال-اشعار» نصیر‌الدّین طوسی تألیف شده است، مثالهای آوردة او …

عبدالقهّار ابن استاد قوقندی سمرقندی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، خطّاط و خوشنویس تا­جیک (نیمة اوّل عصر 19). عبدالقهّار قطعه و اثرهای جداگانه را با انواع خط کتابت کرده است. ز آثار خطّاطی‌اش تنها «محبوب-ال-قلوب» الی­شیر نوایی، که سال 1809 با خط خیلی زیبا و خوانا کتابت شده است، …

ابدولقیساو شیرعلی (تولدش 15. 4. 1951، دیهه دیرزود ناحیة روشان) ، اکتور تئاتر و کینای تاجیک، هنرپیشة خلقی تاجیکستان (2007). ختم‌کردة فکولتیت سنع­ت انستیتوت دولتی پیدگاگی دوشن­بی (1973). از سال 1973 اکتور تئاتر دولتی اکه‌­دیمی درمة تا­جیک به نام ا. لاهوتی. در صحنة تئاتر و کینای تاجیک زیاده از 100 …

عبدالکریم xارزمی (سال تولدش نامعلوم-وفاتش تخمیناً بین 1482-1487، شیراز) ، خطّاط و شاعر تاجیک (عصر 15). زادگاهش شیراز. از بس که اجدادش از خوارزم بوده‌اند، تخلّصش «خوارزمی» را اختیار کرده است. طبق اطّلاعاتی حیات عبدالکریم xارزمی اساساً در شیراز گذشته است. مّا برهی بر این عقیده‌اند، که عبدالکریم xارزمی زمان …