لانه-جاییست، که پرّندهها و هیوانهای دیگر برای پرورش نسل و بعضاً جویی پناهگاه میسازند. لانه را به زبان روسّی «گنیزدا» و به زبان انگلیسی «nest» مینامند. لانة هیوانها خیلی گوناگون است: مثلاً لانة هشتپایها چقورچة با سنگ احاطهشده، تارتنکها پیلّة از تار بافته شده، زنبورها چشمک از خاک با لعاب …
مفصللیباس
لیباس، نام عمومی چیزهایی، که انسان میپوشد. لباس را به زبان روسّی «آدیجده» و به زبان انگلیسی «clothes» میگویند. به مفهوم لباس کلّهپوش، پایفزال، دستپوشک و غیره داخل میشود. اسباب زینت به لباس تنها چیز علاوگیست. لباس برابر اقامتگاه همچون یکی از وسیلههای محافظت از تأثیر گوناگون بیرونه پیدا شد. …
مفصلمدنیّت زمانبابا
مدنیّت زمانبابا- مدنیّت دورة برنج، که به نیمة یکم هزارة 2 تا میلاد منسوب است. از نام یادگاری در نزدیکی کول زمانبابا واقعگشته گرفته شده است. یادگاریهای مدنیّت زمانبابا از باششگاه و قبرستان عبارت بوده، از مرکز ناحیة قراکول ولایت بخارا 15 کیلومتر در سمت شمال و غربی واقع گردیده است. …
مفصللیبیرتّا
لیبریتّا- متن ادبی اثرهای موسیقی-درموی: آپیره، اُپریتّه، در گذشته-کنتته، آرتاریه و ستسینریة بلیت، میباشد که از کلمة اتالیاوی «libretto» گرفته شده معنایش کتابچه است. لیبریتّای آپیره و بلیت در اساس قاعده و قانونهای دراماتورگیه نوشته میشود. لیبریتّا در شکل شعر، بعضاً نثر، موجز و موافق قاعده و قانون موسیقی نوشته …
مفصللور
لور – این: اسباب موسیقی نفسی قدیمه، که از برنجی ساخته میشد. به عصر برنجی منسوب است. در آخر عصر 19 و ابتدای عصر 20 هنگام کافت و کاو آرشیالوگی در ساحل غربی بلتیکه بیشتر از 30 نمونة آن دسترس شده است. شکلش تابخورده (امثال حرف لاتینی s) ، سرخانهاش …
مفصلمکتبهای فلسفی
مکتبهای فلسفی، نوع و شکلهای رویههای فلسفیست (متریالیزم و ایدهآلیزم) ، که در حلّ مسئلة اساسی فلسفه از یکدیگر فرق میکنند و تابشهای گوناگون رویه و مکتبها را افاده مینمایند. مکتبهای فلسفی افادة مبارزة داخلی رویههای فلسفی، نتیجة مبارزة بین آنها و انعکاس مبارزة غایوی طبقههای گوناگون جمعیت میباشند. بزرگترین …
مفصلماریف خلق
ماریف خلق، سیستم مؤسسههای تعلیم و تربیه، که کار آنها موافق منفعت و طلبات جمعنیت و دولت به صاحبمعلومات و تربیه نمودن خلق نگرانیده شده است. به زبان روسّی مفهومی «معارف خلق» همچون «نرادنایی آبرزاونی» و به زبان انگلیسی «public education» نامیده میشود. در یک قطار مملکتها در برابر مؤسسههای …
مفصلمدنیّت استروشن
مدنیّت استروشن- مدنیّت ولایت تاریخی و مدنی استرییشن، که در بین دریای سر و قطاروکوههای هیگار، شهرهای خجند و سمرقند واقع بود. حدود مذکور زمان قدیم قسم سغد بوده، در پیول عصرهای میانه به دولت خرد مستقل تبدل یافت، که در آن افشینها حکم میراندند (پایتختش ش. بنجیکت). اساس اقتصادی-اجتماعی جمعیّت …
مفصلما دون
ما دون – نام اسلیاش شان ینبین میباشد. سال 1896 در چینچجاگ تولد شده، در مضافات چجاتسزیو سال 1980 وفات کرده است. ما دون تخلوس این شخ است و و نویسنده و خادم جمعیّتی ختایی است. تا سال 1927 همچون پوبلیتسیست، ادبیاتشناس، منقّد و ترجمان برآمد کرده، خوانندگان خیتایی را …
مفصلمیکشی
میکشی- ویناکشی، شربت انگور و دیگر میوهها را ترشانیده خاسیل نمودن مهای. در سابیک کشورهای شوعروی بیشتر از 600 خیل مهای استحصال میشد. تاجیکان هنوز تا میلاد مثلث تییار نموده، چون واسطة طبابتی استفاده میبردند. در تاجیکستان اوّلین کارخانة میکشی سال 1929 در ش. اوراتپّه و منبعد در ناحیة وخش (1930) …
مفصل