مدنیت و صنعت

نقاره (ار. -دهل) ، ساز موسیقی ضربی، که در بین بسیار خلقها معمول است؛ تنة درون‌خالی داشته، از یک یا دو طرفش پوست کشیده‌اند. هنگام به می‌مب­رنه زدن آواز حاصل می‌شود (بعضاً در وقت سایش). بلندی آواز نقاره بی‌اندازه (نامویین) است. از زمانهای قدیم نقاره همچون ساز بانگ خبر استفاده …

نقل (ار. -aز جایی به جای دیگر بردن) ، در فلکلور، یک شکل آثار نثر دهنکی خلق است، که تاریخ قدیمه دارد. نقل همچون محصول ایجادیات بدیعی خلق مناسبت و نظر آدمان را در بارة طبیعت و حیات جمعیّتی افاده می‌نماید. یک خصوصیت نقل خلق آن است، که اساس سیوجیت …

نقیضه (از ار. -وید، مقابل) ، پرادیه، یک نوع آثار ادبی، تئاتری، موسیقی و ایستردی را گویند، که به طرز تقلید مسخره‌آمیز ساخته می‌شود. از جهت مضحکویت نقیضه دو نوع است؛ مطایبوی و هجویی. در نقیضة مطایبوی هزل رفیقانه، نظر خیرخاانه به اثر نقیضشونده به نظر می‌رسد. در نقیضة هجویی …

«نغمة عشّاق»  سریست عاید به مسئله‌های نظریة موسیقی کلاسیکی فارس-تاجیک، که به قلم مولوی محمّد چیشتی منسوب بوده، در هندوستان در عصر 18 تألیف شده است. از مقدّمه و سه قسم (باب) ترکیب یافته است. در مقدّمه عاید به درک و احساس و تفسیر فرهنگی موسیقی همچون علم و صنعت …

نقرات، گردان، بازگویی، مهمترین جزء سرود و ترانه است، که پس از هر بند، بیت 6 مصرع تکرار یافته، برای تأکید و تقویة معنا و آهنگ موسیقی، تع-مین رابطة منطقی بندها و جمع‌بست کردن مقصد هر متن سرود افادیافته خذمت می‌کو­ند. قریب همة سرودهای مراسمی، موسمی، سرود مادران-«ال­له» و غیره …

ن ا غ م ا   (ار. -نوا، آهنگ) ، صدای موسیقی، تان. با صدا دادنش به لحن خاص و در اوج مویین از دیگر صداهای طبیعی فرک می‌کند. عالمان شرق نغمه را به دو نوع جدا کرده‌اند: قولی (آواز انسان) و فعلی (صدای ساز موسیقی). آهنگ و سرودها از …

«نخچیرگان»  شیکار، شکارگاه) ، 1) آهنگ مراسمی قدیمیست. یکی از آهنگهای سیگانة باربد مروی. 2) شعبة سازی در «هشتمقام». 3) گشة سازی در «دوازده‌مقام»، که در شعبه‌های «نهاوند» و «همایون» عمل داشت.

نخلی بخارایی (تقریباً 1581-86، بخارا-تقریباً 1645-50، بلخ) ، شاعر تاجیک. با تخلّص «کرامی» هم شعر گفته است. در زادگاهش خط و سواد برآورد. چند مدّت در مدرسه تحصیل کرده، از علمهای رسمی زمان بهره‌مند گردید. از جوانی به شعرگویی پرداخته است. نثاری در «موزکّیر-ال-احباب» خبر می‌دهد، که «مولانا نخلی صورت …

نفعی عمر (سال تولد نامعلوم-وفات. 27. 6. 1634، استامبول) ، شاعر ترک. در عورزورم تحصیل علم کرده است. در وصف سلطان احمد 1 و سلطان عثمان قصیده‌ها دارد. در دورة حکمرانی مراد iv (1623-40) موقع پیدا می‌کند. مؤلف مجموعه‌های اشعار هجوی «تیر تکدیر» بوده، در آن مخصوصاً نمایندگان طبقة روحا-نی، …

نسگدارج دشدارجیین (تقریباً 17. 11. 1906، بین-دالگار، ایماق مرکزی-13. 7. 1937، الن-بتار) ، نویسندة مغول. اعضای پرتیة خلقی-روالیوتسیانی مغولیستاو از سال 1922. در ا.ج.ش.س. ( لنینگراد، 1925) و ژرمنیه (برلین، لییپتسیگ 1926-29) تحصیل کرده است. در اساس پیشرفت بهترین عنعنه‌های دبیات ملّی و از خود کردن ثروت ادبیات کلاسیکی و ساویتی …