«نظریة عمومی سیستمهها»، تعلیمات مخصوص علمی و منطقی و متدلوژییست، که بیالاگ اوسترییگی ل. بیرتلنف (1901-1976) پیشنهاد کرده است. مقصد اساسی «نظریة عمومی سیستمهها» کارکرد مفهومهایست، که برای چون سیستمه تحلیل کردن ابژکتها امکان میدهند. به عقیدة بیرتلنف «نظریة عمومی سیستمهها» باید آن تغییرات جدّیی را، که در سیستم مفهومهای …
مفصلنزریة ساخت شیمیایی
نظریة ساخت شیمیایی، نظریهیست در بارة ساخت پیوست-های آرگنیک، ترتیب جایگیرشوی اتمها و بندهای شیمیایی در مالیکوله، تأثیر (متقابل اتمها، اینچنین علاقة ساخت و خاصیت فی-زیکی و شیمیایی مادّهها. پرینسیپهای اساسی نظریة ساخت شیمیایی را اوّلین مراتبه (1861) ا. م. بتلیراف بیان کرده است. به کشف شدن نظریة ساخت شیمی …
مفصلنزریة سطحها
نظریة سطحها یک فصل گیامیتریة دیفرانسیلی است، که خاصیت سطحها را میآموزد. یکی از وظیفههای اساسی نظریة سطحها چِن نمودن بزرگیهای گوناگون در سطحها میباشد. مجموع دلیلهایی، که در نتیجة این چِنکنینا به دست میآید، گیامیتریة داخلی سطحها را تشکیل میدهد. مفهومهای درازی خط، کنج بین دو سمت، مساحت ساحه، …
مفصلنزریة ردیکلها
نظریة ردیکلها یکی از نظریههای اساسی شیمی نیمة یکم عصر 19. اساس آن را تصوّرات ا. ل. لووزی عاید به اهمیت مهم آکسگین در شیمی و دوخِلگی ترکیب پیوستهای شیمیایی تشکیل میدهد. لووزی (1789) از اصطلاح ردیکل (از لات. radix-ریشه، اساس، که سال 1785 خیمیک فرنسوی ا. ب. گیتان دی …
مفصلنزریة آپیرتارها
نظریة آپیرتارها، یک فصل تحلیل، فونکسیانلی بوده، به آموزش خاصیتهای آپیرتارها و استفادة آنها در حلّ مسعلههای گوناگون عاید است. مفهوم آپیرتار یکی از مفهومهای عمومیترین متیمتیکه به حساب میرود. نزریه عمومی آپیرتارها در نتیقة انکشاف نظریة موا-دلههای اینتگرالی، حلّ مسئلهها عاید به یافتن فونکسیههای خصوصی و قیمتهای خصوصی آپیرتارهای …
مفصلنزریة عاملها
نظریة عاملها تعلیماتهای سوسیالاگییست، که تغییر وضعیت جمعیّت را از تأثیر یگان حادثه (عامل یگانة این تغییراتها) میداند. در تاریخ افکار اجتماع یه چند کوششها چنین طرز تعبیر مکانیزم انکشاف جمعیت معلوم است. شکلهای گیاگرفه، دیماگرفه، پسیخالاگ و دیگر نوعهای دیتیرمینیزم از قبیل آنهاست. ولی این گونه کششها همیشه وضعیتی …
مفصلنزریة نسبیت
نظریة نسبیت حاضره نظریة فیزیکی فضا، وقت و جاز-به را گویند، که علاّمة عصر 20 ا. ایینشتیین سالهای 1905-1915 تهیه کر-ده است. از روی تشبیه خود ایینشتیین نظریة نوعها سلالهای را میماند، که از دو شجره ترکیب یافته است-عادتاً یکی را ن ا ز ا ر ا یه ا جوزعی …
مفصلنزدیککنی و انتیرپالیرانی فونکسیهها
نزدیککنی و انتیرپالیرانی فونکسیهها فصل نظریة فونکسیهاست، که اصولهای تقریبی افاده کردن فونکسیّها را میآموزد. گزارش مسئلة اساسی نزدیککنی چنین است: برای فونکسیة f (x) ای صنف مویین فونکسیهها ک (مثلاً، از صنف بسیاروزوهها یا فونکسیههای تریگانامیتری) چنین فونکسیة ϕ (خ) را باید یافت، که وهای با یگان معنا به …
مفصلنزریة «کاینات تسفن»
نظریة کاسمالاگییست، که در آن مرحلههای اوّلین انکشاف کاینات تام تعبیر فیزیک یافتهاند. عالم بلژیکگی جارج لیمیتر نتیجة مشاهدههای استرانامی ایدوین حبّل را تحلیل و ترکیب فیزیک کرده به خلاصه آمد، که کاینات در گذشتة دور در یک پالت فوقالعادّه زیچ بود و با مرور زمان به جوبیش آمده، سخت …
مفصلنزریة کانویرگینسیه
نظریة برجوزییست، که غاین تدر-جن برهم خردن تفاوتهای اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژی بین کپیتلیزم و سوسیالیزم و در آخر یکشوی آنها را ترغیب میکند. سالهای 50 در نتیجة انقلاب علمی و تکنیکی و انکشاف جمعیّتیکنانی استحصالات کاپیتالیستی به وجود آمده است. گالبریّت، و. راستا و (شمه) ، یه. تینبیرگین (ندیرلند) …
مفصل