بافندگی، جلاهی، جلاهگی، طرز سنّتی از ریسمان بافتن متاع، کرباس و امثال اینها در دستگاه بافندگی، که توسط بافنده صورت میگیرد. در بافندگی تار و پود را به یکدیگر وارد کرده، آنها را با هم میبافند. در بافندگی دو دستة رشتهها (ابریشمی، پشمی، پختگی، کنب، جوت و غیره) را از …
مفصلباخرزی سیفالدّین باخرزی
باخرزی سیفالدّین باخرزی، ابوالمعالی سیفالدّین سعید ابن متهر ابن سعید (1190، باخرز خراسان 1261، فتحاباد بخارا) ، مشهور به شیخ عالم، خواجة فتحابادی، محدث، عارف و شیخ معروف طریقت کبرویه. تعلیم ابتدایی را در زادگاهش گرفته، سپس به سفر برآمد و فقه و حدیث را در هرات، نیشاپور و بغداد …
مفصلباتوخان
باتوخان (1206-1255 یا 1256) ، سپهسالار، خان مغول. اساسگذار دولت عوردة طلایی (سال 1243). پسر جوجی و نبیرة چنگیزخان. پس از پدرش (فوت 1227) سرور الوسیجوجی شد. باتوخان سال 1235 از جانب اقتایی برای ضبط کشورهای اروپای شرقی سرفرمانده نیروهای مغول تعیین گردید. بعد ضبط بلغاریه (سال 1236) در اتّفاق …
مفصلباتلاق
باتلاق، قسم سیرنم و آب سطح زمین، که در آن مادّههای طبیعی نپوسیده جمع میشوند و بعداً به تارف مبدّل میگردند. آب باتلاق خاک را سیرنم نگاه میدارد. در چنین شرایط در باتلاق نباتات نمیدوست میسبزند. باتلاق نمی را نگاه داشته، کم بخار میکند. آن بر اثر وسیعشوی حوضهای آب …
مفصلبات
بات (انگلیسی boat-کشتی) ، کشتی میانهجم یکستونة بارکشان غنجایشش تا 60 تُن (در زمان کشتیهای بادبانی) ، که 6-8 توپ قطرش خرد داشت. باتها برای سفرهای بحری ارشدار و سفرهای نزدیساهیلی بیرشه میشدند. در زمان کشتیهای بوغی باتهای بادبانی، بادبانی و بیلدار یا محرکدار غنجایششان تا 15 تُن وجود داشتند، …
مفصلباسنوی سرایی
باسنوی سرایی، محمّد ابن موسی (1595، سریوا-1635 یا 1636، رومیلا، ترکیه) ، ملقّب به علاّمک، مفسّر و فقیه باسنیایی. تحصیلات ابتدایی را در مدرسة قاضی خسروبیک سریوا گرفته، سپس برای تکمیل تحصیلات به استنبول رفت. در آن جا همزمان با تحصیل به شرح آثار گذشتگان نیز مشغول بود، تا این …
مفصلبارّامین
بارّامینی (borromoni؛ اصلاً کستیلّ، castelli) فرنچیسکا (25. 9. 1599-2. 8. 1667) ، معمار، یکی از پیشوایان براکّا (اصول معماری)-ا اتالیایی. در میلن کسب سنگتراشی را آموخت. تقریباً سال 1620 به رم آمد و تحت راهبری ک. مدیرن، بعد ج. ل. بیرنین کار کرد. بارّامین تخییولات غنی آرایشی را با حساب …
مفصلباسمه
باسم، نوع نقش چاپی در صنعت آرایشی و عملی. اصول باسمه در گلپرتایی متاع وسیع استفاده میشود. مضرابی، دراز، دانچه، زیردوزی، دورپایه و غیره نوعهای معمولترین اصول باسمه حساب مییابند. باسمه را در کُلالی نیز به کار میبرند. برای آرایش کُلال اوّل در چوب و ریزینه نسخههای گل را میکند. …
مفصلباسقونجاق
باسقونجاق، کول شور در ولایت استرخن فدراسیون روسّیه، 50 کیلومتر شرقتر از دریای ولگا، در نزد کول باغدای کلان. مساحت 106 کیلومتر2. باسقونجاق از سطح بهر 19، 5 متر پستتر بوده، در نتیجة حادثة تیکتانیک پیدا شده است. منبة چشمههای شور ساحل و بارشات. از باسقونجاق هر سال با اصول …
مفصلبارنامه
بارنام، کاناسمینت، حجّت استانداردی، که در عملیة بینلمیللی برای بار کردن و کشاندن و گرفتن مال (بار) حقوق میدهد. بارنامه برای راههای بینلمیللی پیشبینی شده است. آن کاغذ قیمتناک بوده، حقوق در اختیار داشتن و کشاندن بار را تصدیق مینماید. به بارنامه حتماً حجّت سغرتة بار همراه کرده میشود. به …
مفصل