«مبدأ و معاد» (چ– آغاز، سرشوی و برگشتن) ، رسالة فلسفی ابن سینا، که در بارة مسئلههای گوناگون جهانبینی عصر میانگی از قبیل هستی، سبب و نتیجه، نظریة صدور، تناسب نفس و تن، تناسخ و غ. بحث میکند. ابن سینا در رساله اوّل کتگوریهای فلسفی واجبولووجود و امکانولووجود را شرح …
مفصلمبدع
مبدع (ار. م–اصل، اساس، qfos) ، چیزی که اشیا یا حادثه از وهای آغاز مییابد. همچون اصطلاح لینی و فلسفی. مبدأ به معنی آغاز و حیات دنیوی استفاده میشود. موافق تعلیمات دینی عالم و موجودات آن را خدا خلق کرده است و خدا با نامهای گوناگون (مبدأ ازلی، مبدأ اعلی، …
مفصلم (ام)
م (ام) ، حرف چاردهوم الفبای حاضرة تاجیکیست، که از الفبای روسی گرفته شده (1940) ، آواز همصدای لبی دماغی ساناری را افاده میکند و شکل نوشت چاپیاش مّ، دستیونسش ل م. میباشد. در الفبای عربیاساس تاجیکی (تا 1930) میم نام داشته به شکل (اشاره میشد. در الفبای لاتینیاساس تاجیکی …
مفصللوهراسپ
لوهراسپ یکی از پیرسانجهای «شاهنامه» فردوسی، پادشاه از سلسلة کیانیان. موافق روایت فردوسی لوهراسپ. پس از کیخسرو به تخت نشسته، 210 سال حکمرانی کرده است. پادشاه عادل و خلقپرور بوده، وضع مملکت را آرام و معتدل نگاه داشته است. آتشکدهای با نام برزیه بنا کرده است. دو پسر داشت: گشتاسپ …
مفصللوختک
لوختک، 1) بازیچهای، که از چوبچهها، لتّهپاره، ریسمانهای رنگین ساخته، با لباسهای مخصوص زنانه و مردان آرا میدهند و به آن نامهای شرطی «زن»، «شوهر»، «دختر»، «پسر»، «عروس»، «داماد» گذاشته بازی میکنند. 2) اشتراکچی نمایشهای تئاتر لختک (زاچهبازی) ، که پیش از روالیوتسیه رواج یافته بود. لختک را اساساً از …
مفصلمویز
مویز، انگور خشکیده، از نوعهای انگور مویزباب تییار میکنند. مویز یکچند خیل میشود: بیدانه-کشمش سفید در آفتاب بی استفادة عشقار و بوش سلفور خشکانیده؛ سبزه-کشمش سفید به مخلول اشکار (مخلول 0، 2-0، 4-فایضة سادة کوستیکی) تر کرده در آفتاب خشکانیده؛ برای رنگدار شدن مویز انگور را (در جیوان یا خانة …
مفصلموضوع[ %splitter%]
موزوع (ار. وضع کرده شده) ، ابژکت تصویر بدیعی، دایرة حادثههای حیات، که نویسنده یا رسّام در اثرش تصویر نموده است. موضوع با مندرجة غایوی علاقة عضویی داشته، مسئلة اساسی اثر را نیز میفهماند. موضوع بیرون از آبرز بدیعی و سیوجیت اثر وجود ندارد. هر یک اثر بدیعی به غیر …
مفصللیشینکا نیکالهای گریگارьیویچ
لیشینکا نیکالهای گریگاریویچ (تولد 16. 5. 1910، ست. زیمة ولایت ارکوتسک) ، خادم حربی، ژنرال ارمیه (1968). اعضای کپسّ از سال 1931. ز سال 1929 در ارمیة ساویتی. آکادمی حربی به نام م. و. فرونزی (1941) ، آکادمیک عالی حربی به نام ک. ا. واراشیلاو (l948) و کورسهای عالی آکادمی …
مفصللیومپین-پرولتاریت
لیومپین-پرولتاریت (از نیم. lumpen-اوبده، جنده) ، قشّاقان، اوباشان، فاحشهها و به همین مانند عنصرهای مملکتهای کاپیتالیستی، که سیمای صنفی خود را گم کردهاند و کسب و کار مویینی ندارند. در شرایط جمعیّت برجوزی، که بیکاری و قشّاقی عامّة خلق همیشه وجود دارد، لیومپین-پرولتاریت حادثة ناگزیر است. برجوزیه عامّة لیومپین-پرولتاریت را …
مفصللیومینافارها
لیومینافارها (از لات. lumen-روشنایی و یون. phoros-حامل، برنده) ، مادّههای سخت و مایعند، که در نتیجة انگیزشهای گوناگوجینسه شعاع میافکنند (نیگ. لیومینیستسینتسیه). موافق نوع اوگیزیش لیومینافارها به فاتالیومینافارها، رینتگینالیومینافارها، رادیولیومینافارها، کتادالیومینافارها، الکترود یومینافارها جدا میشوند. از روی نهاد شیمیایی لیومینافارها آرگنیکی (آرگنالیومینافارها) و غیریارگنیکی (فسفرها) میشوند. فسفرهای ساختشان کریستلّی کریستلّافاسفارها …
مفصل