مختلف

«شمس–ول–لوغات» فرهنگیست، که با کوشش گوروه دانشمندان هندوستان، تحت poهبری جازیف بریتّا س. 1802 مرتّب شده است. آن دو بار (س-های 1801 و 1891) به طبع رسیده است. بیشتر از 38500 مادّة لغویی (کلمه‌های فارسی، عربی، ترکی، یونانی، هندی و غ .) -را در بر می‌گیرد. در این فرهنگ برابر …

شمس‌الدّین تاعی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، ‌خواجه ‌شمس‌الدّین محمّد تاعی، موسیقی‌شناس فارس-تاجیک (ا. 13). در خراسان تولد یافته، آن جا زندگی و تحصیل کرده است. او از آوان جوانی علمهای فلسفه، ریاضیات، بدیع و موسیقی را از بر کرده، آثار علمی و نظریه‌وی عالمان مشهور زمانش را آموخته …

شمسودّینی تبسی محمّد ابن عبدالکریم (س. تو. نامعلوم-وف. 1229، هرات) ، شاعر فارس-تاجیک. از خراسان برای تحصیل به بخارا آمده، منبعد ساکن سمرقند شد. در آخر حیاتش قاضی ش. هرات بود. ز شمس‌الدّین تبسی دیوان اشعاری در حدود 2 هز. بیت (قصاید، غزلیات، رباعیات، موقتات و غ .) باقیست. شاعر …

شمسودّینی کاشانی ابن محمّد ابن علی‌ (س. تو. نامعلوم-وف. 1329) ، شاعر و مورخ فارس-تاجیک. و عاید به تاریخ مغول منظومه‌ای نوشته، «تاریخ غزانخان» را به نظم درآورده است. دیوان اشعارش تا زمان ما رسیده است. محمّد عوفی در «لباب-ال-الباب» طبع و قدرت شاعری عورا تعریف کرده، یک قصیده‌اش را …

شمس‌الدّین دروازی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر تاجیک. در آخ. ا. 19 و اوّ. ا. 20 زندگی و ایجاد کرده است. و برای تکمیل دانش به بخارا رفته، پس از ختم مدرسة بخارا به زادگاهش درواز برگشته است. بنا به معلومات محترم («تذکره‌ت-اش-شعرا») و افضلمخدوم پیرمست («افضل-ات-تز-کار فی …

شمسودّین  محمّد ابن ناصر سیجزی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (ا. 12). اثرهای منظوم و منثور (نثر مصنوع) داشته است، که یکی از آنها رسالة تصوّفی «مجمع-ال-بهرین» می‌باشد. غزل و قصیده‌ها و رباعیهایش در تذکره‌ها (مس. ، «لباب-ال-الباب» عوفی) آمده‌اند. ابیات زیر از اوست: یک سحر بر …

شمسای گیلانی (س. تو. نامعلوم-وف. 1701) ، فیلسوف ایرانی (ا. 17) ، شاگرد فیلسوف معروف میرداماد ملقّب به «معلم ثالث». در حوزة علمی اصفهان تحصیل کرد. به سوریه و حجاز سفر کرده، رساله‌ای در «حدوث عالم» نوشته است. بعضی منبعها «مسالیک-ال-یقین» را به او نسبت می‌دهند. به «قبسات» میرداماد نیز …

شمساباد، محله‌ای در بخارا، که نیمة دوّم ا. 11 امیر قراخانی شمسولمولک ابن ابراهیم تغمچی بنا کرده بود. درازی محلة شمس‌‌آباد نیم فرسنگ بوده، قصرهای باحشمت، بستانهای زیاد داشت و یکی از جایهای زیباترین شهر به شمار می‌رفت. شمس‌‌آباد با دیوار احاطه شده، دروازه داشته است. در پهلویش برای نگاهداری …

شمسیی وراتیپّگی (س. تو. و وف. نامعلوم) ، شاعر تاجیک (ا. 16). جزئیات ترجمة حالش معلوم نیست. شمسی اوراتپّگی در همه نوعهای شعر ماهر بوده، بخصوص غزل و قصیده را نیکو می‌گفته است. مطربی در «تذکره‌ت-اش-شعرا» به هنر شاعری شمسی اوراتپّگی بهای بلند داده، یک غزل در جواب انوری گفتة …

بولوفای بوزجانی موهم­مد ابن محمّد ابن یحیی ابن اسماعیل ابن عبّاس (1. 6. 940، بزجان خراسان-1. 7. 998، بغداد) ، ریاضی‌دان، مهندس و هیت‌شناس معروف فارس و تاجیک. ابولوفای بزجانی یکی از شخصیتهای مشهور در علمهای خندسه، هیت، ریاضیات محسوب یافته، به نتیجهایی رسیده است، که پیش از او کسی …