تاسک

تاسک، یک نوع کسلی خوفناک رستنی را گویند، که اساساً زنبوروغهای خرد کسلینگیز (بعضاً اکتینامیسیتها و باکتریه‌ها) به وجود می‌‌آورند. تاسک به بافته‌های روی برگ، میوه، گل، نوده، کونده و بیخ‌میوه آسیب می‌رساند. در نتیجة تاسک پوست درخت می‌کفد، میوه جرمناک (داغدار و زخمی) می‌شود. از تاسک بسیار رستنیهای خواجگی قشلاق آسیب می‌یابند. تاسک اساساً به سیبوناک، کرتاشکه، رستنیهای ستروس و قسماً به لبلبو، آلوبال و و زراعت دیگر ضرر می‌رساند.

تاسک سیب و ناک در همه خواجگیهای باغدار رویی می‌دهد. انگیزندة تاسک سیب (زنبوروغ venturia inaegualis) و تاسک ناک (venturia) اساساً به برگ و میوه (در ناک به نوده‌های نورس هم) آسیب می‌رساند. در روی برگ، میوه و گل گرد مخملی زردو بورتاب، کبود زردتاب، سیاه خاکستررنگ یا سیاه پیدا می‌شود. در پوست نوده‌ها لونده‌چه‌های گردة پُفکمانند به وجود می‌آیند، پوست کفیده، زخمدار می‌شود. برگ و گلهای آسیب‌دیده پیش از مهلت می‌ریزد، میوه‌ها خشک شده اکثر می‌کفند. تاسک به سیب و ناک ضرر کلان می‌آورد. در نتیجة تاسک از 30 تا 100 %-ا برگ و میوه آسیب می‌یابد، که این باعث کم شدن حاصل می‌گردد. هنگام سخت آسیب دیدن برگها اسّیمیلیسیه نامرتّب شده، نفسگیری شدّت می‌یابد. ویرانی پراسیسهای فیزیولوژی باعث خزان‌ریزی برمحل، سست شدن قابلیّت سبزش و سرمابرداری رستنی می‌گردد. میوه‌های کسل خیلی بدصفت می‌شوند، دیر نمی‌پایند، زود می‌پوسد. انگیزنده‌های تاسک سیب و ناک در برگهای التناکی، که به زمین ریخته‌اند، زمستان گذرانیده، بهار، وقت موغچبند بالغ می‌شوند. بهار آنها را در روی برگها دیدن ممکن است. در رویی و پشت برگها داغهای سیاه پیدا می‌شوند. تاسک مخصوصاً سایه‌‌های سیربارش خیلی خوفناک است. تاسک سیب و ناک بیشتر در ناحیه‌های سیرنم (کشور کرسنادر، گرجستان، ارمنستان، آذربایجان، اکراینه، مالدویه، شرق دور، سیبری، منطقه‌های مرکزی و غیریسیاهزمین) رویی می‌دهد.
وسولهای مبارزه: جمع کردن و سوزاندن برگهای کسل، تیره‌ماه نرم کردن بیخ درختان، به خاک و تنة درختان پاشیدن فونگیسیدها و محلول 60-فایضة نیترفین، انتخاب نوعهاک سیب به تاسک تابادر (انتاناوکه، سواراویتس، پریمه، پریسّیلّه، رینیت و غیره) و ناک (بیری لیگیلیه، بیری کلیرجا، بیری بااک، نیوری).
تاسک کرتاشکه یکچند خیل می‌شود. انگیزندة تاسک مقرّری کرتاشکه (نمودهای گوناگون اکتینامیسیتها-اسrinomyses scabies، ا. tricolor، ا. سretaces و غیره) فقط به لوندة کرتاشکه آسیب می‌رساند. این کسل بیشتر در ریگخاک، اچونین در خاکهای آهکدار به نظر می‌رسد. تاسک مقرّری کسلی خوفناک کرتاشکه است. هنگام وسعت یافتن کسلی کرتاشکه پست‌صفت می‌شود، می‌پوسد. لونده‌های کسل را کشت کردن ممکن نیست. منبة کسلی خاک و لونده‌های کسلی، که به زمین شنانده‌اند. نوعهای کرتاشکة بیرلیخینگین، کمیرز، پرییکولسکیی، یوبیل، ارنیکه، کردینل و غیره به تاسک مقرّری تاب‌آورند.
تاسک خاکة کرتاشکه را زنبوروغ spongospora subterranera به وجود می‌آرد. کسلی اساساً در گل‌خاک و گل‌خاک ریگدار، اینچنین تارفخاک منطقة شمال غربی ا.ج.ش.س. وامیخورد. در سطح لونده‌های در خاکبوده زخم پیدا می‌شود، که وقت کندن در هوای گشاد زود میخوشکد. در جای آسیب‌دیدة لونده خاکه‌ای به نظر می‌رسد، که آن سپاره‌های زنبوروغ کسلینگیز می‌باشد. از تاسک خاکه نوعهای پرناسیه، یوبیل، مجیستیک، لارخ، کردلل کمتر آسیب می‌یابند.
تاسک نقره‌گون کرتاشکه در ناحیه‌های شمال و غربی و شرق دور وامیخورد. انگیزندة آن-زنبوروغ spondulosladium atrovirens. در سطح لونده‌ها داغهای نقره‌گون پیدا می‌شوند. وقت حاصلغونداری داغها ناعیانند، ولی بعدتر (قریبیهای بهار) آنها کلان شده، کرتاشکه را نابود می‌کنند. نوعهای به این کسلی تاب‌آور نیستند.
تاسک آاسپاراز کرتاشکه را زنبوروغ آاspora pustulans به وجود می‌آورد. در لونده داغهای خرد قوناقک به رنگ پوست لونده مانند یا بعضاً سیاهتاب پیدا می‌شوند. نوعهای به این کسلی تاب‌آور نیستند.
سیاهتاسک یا رضاکتانّاز کرتاشکه بیشتر در قسم شمال و مرکزی ا.ج.ش.س. وامیخورد. انگیزندة کسلی (زنبوروغ رizoctonia solani) در نیشک کرتاشکه انکشاف می‌یابد. سیاهتاسک مخصوصاً در دورة لوندبندی و نیشزنی کرتاشکه ضرر کلان می‌رساند. در جایهای آسیب‌دیدة نیشک لونده داغ بور سیاهتاب پیدا می‌شود، نیشک از همایه جا می‌شکند و از زمین برآمده می‌پوسد. لونده‌های آسیب‌دیده تماماً نمی‌سبزند یا خیلی دیر نیش می‌زنند. کسلی مخصوصاً در سالخای سیربارش خیلی اوج می‌گیرد. نوعهای به این کسلی تاب‌آور نیستند. .
وسولهای مبارزه: رعایة کشت‌گردان؛ استسفادة نوعهای به کسلی تاب‌آور؛ شناندن لونده‌های صحت؛ زهرآلودانی کرتاشکة تخمی.
ز تاسک رستنیهایه ستروسی لیم و و افلیسون آسیب می‌یابند. انگیزندة کسلی-زنبوروغ sphaniceloma-fawsetti.
در برگ و میوه‌ها داغهای خرد گردة زردتاب پیدا می‌شوند، که منبعد به زخم یا کرخش مبدّل می‌گردند. میوه‌ها بد و علّتناک اyکیشاف می‌یابyد، هنگام آسیبیابی غورکها می‌ریزند. نوده‌های کسل از انکشاف می‌مانند.
وسولهای مبارزه: بریدن و سوختن قسمهای آسیب‌دیدة رستنی تا ابتدای نشوندما؛ به رستنی پاشیدن فونگیسیدها.
تاسک لبلبو را اکتینامیتسیتها (اسtinomuses scab2s، ا. سretakius،
ه. اlbus) و باکتریه‌ها (وسterium scabiegenum) به وجود می‌‌آورند. در ریشة لبلبو زخم پیدا می‌شود. تاسک آلوبال و را زنبوروغ کraculuina سیگsi به وجود می‌آورد. میوة کسل چیندار و خشک می‌شود.
دبیات: پیریسыپکین و. ف. سیلسکاخازییستوینّیه فیتاپتالاگی، مسکو، 1069؛ کرتافیل، مسکو، 1970؛ ستیپناو ک. م. ، چومکاو ا. e. ، پراگناز بالیزنیی سیلسکاخازییستوینّыخ رستینیی، ل. ، 1972؛ فیتاپتالوژی، ل. ، 1980.