ستامتالوژی

ستامتالوژی (از یونانی stomatos-دهان و… لوژی) ، یک ساحة طب را گویند، که ساخت دندان، سببهای پیدایش، معالجه و پیشگیری درد دندان، ملک دندان، زبان، پردة لعابی دهان، جاغ و بافته‌های اطراف آن را می‌آموزد. ستامتالوژی تاریخ قدیم دارد. در اثرهای دُختُر هند سوشروت (عصرهای 6-5 تا میلاد) 65 بیماری عضوهای جوف دهان، از جمله 23 نوع درد دندان نامبر شده است.

در عصر 4 تا میلاد دندان را با انبورهای مخصوص می‌کندند. ابن سینا درد دندان را با قطرة محلول مرگ موش (در روگن زیتون) معالجه می‌کرد.

ستامتالوژی آخر عصر 17 و اوّل عصر 18 به یک ساحة مستقل طبّ عملی تبدل یافت. در عصر 19 تکنیکة پلمبکنی و تییار کردن پراتیز دندانها همه‌طرفه تدقیق شد.

در روسیه اوّلین مکتب «آموزیش صنعت طبابت دندان سال 1881 در پتربورگ تأسیس یافت. حالا در ساسر 2 انستیتوت ستامتالاگی، 2 انستیتوت تدقیقات علمی و 48 فکولتیت ستامتالاگی انستیتوتهای طبّی به تییارکنی متخصصان-ستامتالاگها، به حلّ پروبلمهای علمی و عملی و تکمیل دادن امور ستمتالاگی مشغولند.

در تاجیکستان اوّلین کبینیت دُختُر دیدان سال 1925 تأسیس یافت. سال 1935 در آموزشگاه طبّی استالین‌آباد شعبة دُختُران دندان گشاده شد. فکولتیت ستامتالاگی انستیتوت طبّی دولتی تاجیکیستای سال 1977 تأسیس یافت. حالا در تاجیکستان 14 پالیکلینیکة ستامتالگی، 228 شعبه و کبینیتها؛ 3 امبولتاریة ستامتالاگی سییار و غیره موجودند. در این مؤسسه‌ها صدها ستامتالاگ، دُختُر دندان و دندانسازهای زیاد کار می‌کنند.

جمعیّت ریسپوبلیکوی علمی طبّی ستمتالاگها سال 1960 تأسیس یافت.

دبیات: چیرنیتساو ا. ن. ، ک استاری آرگنیزتسی ا رزویتیه ستامتالاگیچیسکایی سلوجبы تدجیکسکایی سّر، «زدروااخرنینی تدجیکیستنه»، مسکو 1، 1974؛ ساویتسکیه ستامتالوژی زه 60 لیت (نوچنыی آبزار) ، مسکو، 1977. م. ه. محسناو.