سمالیات، اپّرت پریش محرک و بالدار وزنینتر از هوایت، که برای پرواز در اتمسفره تعیین شده است. معمولترین نوع اپّرت پریش بوده، برای حمل و نقل پسسجیران و بار، کارهای حربی و وظیفههای مخصوص استفاده میشود. در بارة تاریخ انکشاف سمالیاتها نیگ. اویتسیه. از روی وظیفه سسالیاتها گرجدنی و حربی میشوند. نوعهای اساسی سمالیات گرجدنی چنینند: نقلیستی (پسسجیری، بارکشان) ، سنیتری، اسپورتی، تعلیمی و مشقی، خواجگی قشلاق و مخصوص (رزویدکة گیالاگی، تدقیقات علمی، ایرافاتاسورتگیری و غیره).
سمالیاتهای حربی برای نیست و نابود کردن هدفهای هوایی، رویزمینی (بحری) یا برای اجرای دیگر وظیفههای جنگی استفاده شده، به چنین نوعها جدا میشوند: سمالیاتهای قیرکننده، قیرکنندة بمبهانداز، بمبهانداز، رزویدکوی، نقلیاتی، علاقه و سنیتری. سمالیاتها موافق ساخت، شکل و عدد این یا آن قسمهای اساسی خود تصنیف کرده میشوپد. سمالیاتهای مقرّری زازیره از چنین قسمهای اساسی کانستروکتیوی عبارتند: بال (قنات) ، فیوزیلیج، دمبال (پرهای دومی) ، دستگاه قوّه، شسّ، سیستم ادارهکنی و برای سمالیاتهای حربی اینچنین تجهیزات و اسلحة گوناگون.
بال-قسم مهمترین سمالیات بوده، هنگام با سرعت مویین حرکت کردن سمالیات قوّة بالابردار را به وجود میآرد. غیر از این در بال یک قسم بار و اسااب و اسلحه، از جمله، ظرفهای سوزشواری را جایگیر کردن ممکن است. بابسته به عدد بالها سمالیاتهای یکقناته (ماناپلن) ، دوقناته (بپلن) و یک و نیمقناته (یکی از بالها نظر به دیگرش خردتر است) موجودند. والهای بپلن را بالای هم میسازند. بپلنها نظر به ماکاپلپها منیاورناکتر باشند هم، محاکمت ائرودینامیکی کلان دارید، که سرعت سمالیات را کم میکند. بنا بر این اکثر سمالیاتهای حربی برای نیست و نابود کردن هدفهای هوایی، رویزمینی (بحری) یا بران اجرای دیگر وظیفههای جنگی استفاده شده، به چنین نوعها جدا میشوند: سمالیاتهای قیرکننده، قیرکنندة بمبهانداز، بمبهانداز، رزویدکوی، نقلیاتی، علاقه و سنیتری. سمالیاتها موافق ساخت، شکل و عدد این یا آن قسمهای اساسی خود تصنیف کرده میشوپد. سمالیاتهای مقرّری حاضره از چنین قسمهای اساسی کانستروکتیوی عبارتند: بال (کاپوت) ، فیوزیلیج، دمبال (پرهای دومی) ، دستگاه قوّه، شسّ، سیستم ادارهکنی و برای سمالیاتهای حربی اینچنین تجخیزات و اسلحة گوناگون.
د .: ه آ ج ا ا و ا. د. ، اساسهای هواپیمایی، د. ، 1962؛ شولجینکا م. ن .؛ کانستروکتسیه سمالیتاو، 3 ند. ، م. ، 197-1؛ نیکیتین گ. ا. ، بکناو ا. ا. ، آسناوы اویتسی، م. ، 1972.
ه. حاجییف.