ریوالیوتسیة خلقی مغولستان

ریوالیوتسییی  خلقیی  مغولیستان (1921) ، روالوتسیة ضد-امپریالیستی و ضدفیادلی محنتکشان-چارواداران مغول (ارتها) ، که تحت راهبری پرتیة خلقی روالوتسیانی مغولستان (پخرم) به عمل آمد. در نتیجة غلبة روالوتسیة xلقیی  مغولستان در مملکت حاکمیت خلقی برپا شد، که آن به خلق مغول آزادی کامل اجتماعی و ملّی داد، برای دورة کاپیتالیزم را از سر نگذرانیده به سوسیالیزم و کمونیزم گذشتن امکانیت فراهم آورد. تأثیر پرتیة خلقی روالوتسیانی مغولستان پخرم (مارت 1921 تا سال 1925 پرتیة خلقی مغولیستان  نامیده می‌شد) عامل حل‌کنندة تشکیل خروجهای خلقی گردید. روالوتسیانیران مغول با کمونیستان ساویتی و نمایندگان کامینتیرن رابطه مقرّر نموده، در زمینة تجربه و مدد آنها به مبارزة روالوتسیانی ارتها سروری کردند. حرکت ارتها در شرایط سختی آغاز یافت، در شرایطی که مغولیستان را میلیته-رستان ختایی و گوردییچیان سفید روس (که امپریالیزم ژاپن پشت و پناه آنها بود) اشغال کرده بودند. در این شرایط وظیفة اساسی خلق از مملکت بیرون کردن استیلاگران بود. سعیزد 1-ام پرتیة خلقی روالوتسیانی مغولستان پخرم (1-3 مارت 1921) پراگرمّة پرتیّه را قبول کرده، مسئلة شورش مسلّح را به میان گذاشت. آتریدهای پرتیزنی ماه فوریه تشکیل شده، با ارمیة خلقی مغولستان متّحد شدند، سوخه-بتار سردار شتب و سرفرمانده آن تعیین شد. 13 مارت حکومت موقتی خلقی انتخاب گردید. قسمهای ارمیة خلقی 18 مارت 1921 شهر میمگان (هادا التن-بولک) را از میلیترستان ختایی آزاد کردند. بعد پرتیه و حکومت موقتی خلقی برای آزاد کردن مملکت از دستة گوردییچیان سفید (در نتیجة فشار ارمیة سرخ به این جا فرار کرد و به آن دست‌نشاندة ژاپن برای ر. ف. انگیرن فان شتیرنبیرگ فرمانفرمایی می‌کرد پخته تییاری دیدند. قوّة زیاد انگیرن را به نظر گرفته، حکومت موقتی خلقی برای یکجایه مبارزه بردن به مقابل دستة گوردییچیان سفید به حکومت راسّییسکیه ساتسلیستیچیسکی  فدراتیونیه ساویتسکیه ریسپوبلیکه رافسر مراجعت نمود. آخر ماه مه‌ای-اوّل ماه ژوئن 1921 در حربوزرب در سرحد اتّفاق ساویتی و مغولستان قسمهای ارمیة سرخ، ارمیة خلقی-روالوتسیانی ریسپوبلیکة شرق دور و ارمیة خلقی مغولستان گوردییچیان سفید را تارمار کردند. گوردییچیان سفید به جنوب عقب‌نشینی نمودند. 28 ژوئن جواباً به مراجعت حکومت موقتی خلقی قسمهای ارمیة سرخ تحت فرماندهی ک. ا. نییمن به خاک مغولستان داخل شده، یکجایه با ارملیة خلقی مغولستان به مقابل دسته‌های گوردییچیان سفید هجوم قطعی کردند. 6 ژوئیة سال 1921 پایتخت مغولستان-عورگه (حالا الن-بتار) از گوردییچیان سفید آزاد کرده شد. سال 1924 مغولستان ریسپوبل-کة خلقی اعلان شد.