آقبیت، قبرستان منسوب به عصر 3 تا میلاد، که در ساحل راست دریای آقس و، 6 کیلومتر شمالتر قیزیلربات واقع است. سالهای 1948، 1952 و 1956 ا. ن. بیرنشتم کشف و تدقیق نمود و سالهای 1958-59 ایکسپیدیسی‌ام آرشیالوگی پامیر شرقی انستیتوت تاریخ آکادمی فنهای ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان با راهبری …

آقریق دیهه‌ای است در ساویت قشلاق انجی pیان خجند، ولایت لنین‌‌آباد. تیرّیتاریة کالخوز به نام س. عورونخوجه‌یف. از دیهه تا مرکز ساویت قشلاق 2 کیلومتر، تا ریان 7 کیلومتر؛ راه آسفالتپوش. هالی‌اش 3415 نفر (1981) ، تاجیکان. آقریق مکتب میانه، کلوب، پونکت طبّی، آشخانه، 2 مگ­زین، مهمانخانه دارد. ساحه‌های اساسی …

آغاجی بخارایی ابوالحسنعلی‌ ابن الیاس (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 10 فارس-تاجیک. در «آتشکده» لطف-علی‌بیک آذر و بعضی تذکره‌های دیگر آغاجی بخارایی همچون شاعر معروف و مشهور زمان (بی شرح تفصیلات زندگی‌اش) ذکر یافته است. آغاجی بخارایی در شعر فارسی و عربی دست داشته است. از آثارش …

آغوزها، آغوز، غوزها، اوغوزها، قبیله‌های ترکیزبان در آسی­یای مرکزی و میانه. در ابتدای عصر 7 در هیت خاقانی ترک اتّفاق قبیلوی توقوز-آغوز به وجود آمد، که در آن ایگورها، ظاهراً موقین اساسی داشتند. آغوزها در عصر 9 در نتیجة تزییق قرغیزها به تیرّیتاریة حاضرة سینسزین و مضافات حاضرة گنس و …

آغل‌، آغال، 1) جایست، که گاو، گوسفندان و دیگر چارپایان را نگاه می‌دارند؛ سترگاه، مالخانه؛ 2) خانة زنبور، زنبورخانه.

آغزیکیچیک، م ا غ آ ر ا، قرارگاه منسوب به هزاره‌های 50-40 تا متر، که 25 کیلومتر شمال شرق دنغره در دامنة اغبة گلیزیندان در بلندی 1400 متر از سطح بهر واقع است. سالهای 1970-77 و. ا. رناو تدقیق نمود. مساحت عمومی حفریات 200 متر2. قَبَتهای مسکن از یک قطار …

ایتولکورسی (از عربی آیت-چارپایه برای نشستن، صندلی) ، یکی از آیتهای قرآن را گویند، که از روی اعتقاد دینی بلاگردان بوده است. مثلاً، اگر کس آن را پیش از خواب خواند، گویا ترس و وهم دفع می‌شده است.

آیتی هرویی مولانا (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 15 فارس-تاجیک. در هرات زندگی کرده، با اهل ادب آن جا علاقة زیچ داشته است. آیت هرویی در شعر «نرگسی» و «آیتی» تخلّص کرده است. به قول معاصرانش او هر جا مضمون باریکی در شعر دیگران می‌یافته است، آن …

ایت (ار. -علامت الادی، معجزه) یک فقرة سورة قرآن، عباره‌ای است، که مضمون مویین را افاده می‌کند. آیت گویا وحی خدا به ر­سول خود محمّد مصطفی یا یک نوع دستورالعملی بوده است به بندگانش. در نسخه‌های اوّلین (عصرهای 7-8) کلام مجید به آیتهایی تقسمّ می‌شود، که ضمن در یک سوره …

آیت داملاّ عبدالشّکور (1816، بخارا-1889، همان جا) ، شاعر و عالم تاجیک. از عایلة چرمگر. پدر شریفجان-مخدوم صدر ضیا. از سال 1885 تا آخر عمر قازیکلان بخارا بود. آیت موافق معلومات عینی از جملة مدرّسان مشهور بخارا، از «متفرّدین استادهای زمان خود» به شمار می‌رفت. سوپاریشهای دیپلماتی را هم به …