آکروگ اوطانامی کاریکها، در هیت ولایت کمچتکة رسفسر. 10 دسامبر 1930 تشکیل یافته است. مساحت 301، 5 هزار کیلومتر2. اهالی 34 هزخار نفر (1979). در آکروگ اوطانامیی  کاریکها اساساً روسها، کاریکها، چوکچیخا، اتیلمینها و ایوینها زندگی می‌کنند. زیچی می­یانة اهالی در 1 کیلومتر2 0، 1 نفر. به 4 ریان مأموری …

آکروگ اوطانامی بریتهای است-اورده، در هیت ولایت ارکوتسک رسفسر. 26 سپتامبر 1937 تشکیل شده است. مساحت 22، 4 هزار کیلومتر2. اهالی‌اش 133 هزار نفر (1979) ، اساساً بریتها، روسها، اینچنین، تاتارها، اکراینها، بیلاروسها و دیگر. زیچی اهالی در 1 کیلومتر2 6، 0 نفر آکروگ به 6 ریان مأموری تقسیم شده، …

آکروگ اوطانامی بریتهای اگه، در هیت ولایتی   چیتة رسفسر. 26 سپتامبر 1937 تشکیل شد­ست. در جنوب شرقی زبیکلیه واقع است. مساحت 19، 0 هزار کیلومتر2. اهالی‌اش 69 هزار نفر (1979). اهالی محلی بریتدها، اینچنین روسها، اکراینها، تاتارها. آکروگ به 3 ریان مأموری تقسیم شده، 3 پتش دارد. مرکزش-پتش اچینسکایی.             …

آزادوار چنگی (562، استخر-625، همان جا) ، مطربه، موسیقیدان مشهور فارس-تاجیک. چند مدّت در دربار خسرو پرویز خذمت کرده، دستة زنان و دختران صنعتکار را سروری می‌نمود. ازادوار چنگی اساساً در چنگنوازی شهرت پیدا کرده، از وّلین زنان صنعتکار کسبی به شمار می‌رفت. با تشبث او در عهد ساسانیان دستة زنان …

آیدینکول، قبرستانیست منسوب عصر 3 تا میلاد، که 0، 8 کیلومتر جنوبتر از راه جرتیگومبز-کول سولونغور، در ساحل غربی دریای آیدینکول واقع است. سالهای 1958-59 گروه ار­خیالاگی پامیر شرقی انستیتوت تاریخ آکادمی فنهای رسّ تاجیکستان تدقیق نمود. ایدینقول از 6 پشته عبارت بوده، با سنگ پوشانیده شده است. دیمیترشان 5 …

آیباش، دیهه‌ای است در ساویت قشلاق نوآباد ریان حصار رسّ تاجیکستان. تیرّیتاریة کالخوز «لنینیزم». از دیهه تا مرکز ساویت قشلاق-2 کیلومتر، تا ریان 6 کیلومتر، تا ستنسیة راه آهن نزدیکترین-خانقاه 6 کیلوییتر. راه آسفالتپوش. اهالی‌اش 785 نفر (1981) ، تاجیکان و ازبکها. آیباش مکتب 8-ساله، مگزین و فیرمة خوکپروری دارد. …

آیبیک (تخلّص؛ نام و فمیلیه موسی تاش‌محمداو؛ 10. 1. 1905، تاشکینت-1. 7. 1968، همان جا) ، نویسندة ساویتیک ازبک. نویسندة خلقی ازبکستان (1965) ، آکادمیک آکادمی فنهای رسّ ازبکستان (1943). از عایلم بافنده. انیویرسیتیت آسیای میانه را ختم نموده است (1930). اوّلین مجموعة شعرهایش-«احساس» (1926). مجموعة شعرهای «مشعل» (1932) ، …

عایشة سمرقندی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعرة فارس-تاجیک. زمان زندگی عایشة سمرقندی معلوم نیست. سرچشمه‌های ادبی از جمله مؤلفان «ال-معجم» شمس قیس راضی، «آتشکده» لطفعلی‌بیک آذر و استاد عینی در «نمونة ادبیات تاجیک» نام عایشه را ذکر کرده، چند نمونه آورده‌اند و به اشعارش بهای بلند داده‌اند. از …

عایشة افغان بنت یعقوب (سال تولد نامعلوم-وفات 1700) ، شاعرة افغان. زادگاهش کابل. عایشة افغان علمهای زمانش صرف و نحو، معانی و بیان و تجوید و ادبیات را به خوبی آموخته، در 20-سالگی به شعرگویی شروع کرده است. و در اوّل حیات زن خوش‌سخن و زنده‌دل بوده، ولی پس از …

«آیین‌نامه»،  یکی از آثار ادبیات پهلویی (به زبان فارسی میانه) ، که تقریباً در عصرهای 6-7 تألیف شده است. مؤلفش معلوم نیست. اصل پهلوی این اثر محفوظ نمانده است. موافق گفتة تاریخ‌نویسان اسلامی (طبری، مسعودی، سالیبی و دیگر) آیین‌نامه را ابن موقفّع در برابر دیگر اثرهای پهلویی به زبان عربی …