Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

تیخناکرتیه (از یونانی techne-صنعت، هنرمندی، مهارت و کratos-حاکمیت، حکمرانی) ، رویییست در افکار اجتماعی و اقتصادی برجوزی، که به دست ضیائیان علمی و تکنیکی (تیخناکرتها) گذشتن لجام ادارة کارخانه‌های کاپیتالیستی را تلقین می‌کند. نظریه‌هایی تیخناکرتی یک‌طرفه و غلط‌آمیز باشند هم، جریانهای واقع را انعکاس می‌کنند. سخن از بلند شدن مقام …

ترموس، ظرفی را گویند، که حرارت خوراک و نوشاکیها را نگاه می‌دارد. عالم انگلیس ج. دیور اختراع کرده بود. گرمیشوی در ظرف دیور فقط از حساب نورافکنی و گرمی‌گذرانی دیواره‌های ظرف به عمل می‌آید. برای کم کردن نورافکنی به دیوارة ظرف نقره اندوده می‌شود. ترموسها از روی تعیینات روزگاری و …

تیرماریتسیپتارها (از تیرما… و… ریتسیپتار) ، نوگ تارهای عصب را گویند، که به تغییر حرارت (بدن و محیط) حسّاسند. اساساً در قَبَت پوست جایگیرند، تیرماریسیپتارهای سردی و گرمی علی‌حده‌اند. تیرماریسیپتارها در تنظیم حرارت ارگانیزم و گامیاستز اشتراک می‌کنند.

تکنیکة حساب، مجموع واسطهای را گویند، که برای اتوماتانی عملهای حساب، حلّ مسئله‌های مرکّب استفاده می‌شوند؛ یک ساحة تکنیکه می‌باشد، که لایحه‌کشی، استحصال و استفادة حسابماشینها را می‌آموزد. الات حساب ساختشان عادّی (ابک، چوت ختایی) هنوز تا میلاد استفاده می‌شدند. در عصر 17 اسبابهای حساب از قبیل جدول نیپیر، جدول …

تکنیکة حربی، اسلحه، ماشینهای جنگی و غیریجنگی، اسباب و دستگاه و دیگر واسطه‌های تکنیکی را گویند، که با آنها قوّه‌های مسلّح جهازانیده می‌شوند. وابسته به تعیینات تکنیکة حربی معاصر را به اسلحه (مجموع اسلحة گوناگون و واسطه‌های تأمینات استفادة آنها) ، حامل اسلحه، واسطه‌های تکنیکی ادارة قشونها و واسطه‌های جنگی، …