Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

تارتنکشکلها (اrachnoidea) ، یک صنف جانورانb بی‌مهره را گویند، که به بندپایoا منسوبند. بیشتر از 35 هزار نمود داشته، قطار کجدُمها، کلّة گوساله تارتنکها، رlpigradi، رseudoscoppiones، آرiliones و ricinueli-را در بر می‌گیرند؛ قمچینکپایها و کنه‌ها نیز از جملة تارتنکّنه‌اند. تارتنکّنه جانوران جداجینسه بوده، اساساً تخم‌گذار و بعضیشان (اکثر کجدُمها) زندزایند. …

تارتنکّنه (تیtranuchidae) ، جانور خرد بندپایست، که به زراعت خواجگی قشلاق، مخصوصاً پخته ضرر کلان می‌رساند. تارتنکّنه برگ و پایة رستنی را با تار خود پیچیونیده، شیرة هوجیره‌ها را می‌مکد؛ در نتیجه در روی برگها داغهای سرخ پیدا می‌شوند، بعد برگها سیبه و خشک شده، پیش از وقت می‌ریه‌اند. در …

تارّیچیلّ (تاrriceli) ایونجیلیاته (15. 10. 1606، فانتسه-25. 10. 1647، فیارینتسیه) ، متیمتیک و فیزیک اتلیوی. شاگرد گ. گلیلیی. اختراعکار برامتر سیمابی، کشّاف وکئوم (موخلّای تارّیچیلّ) و موجودیّت فشار اتمسفره. مؤلف فرموله‌ای است (فرمولة تارّیچیلّ) ، که سرعت از ظرف جاری شدن مایع ایده‌آلی را مویین می‌کند.

تارّ، واحد غیریسیستیموی فشار را گویند، که به 1/760 حصّة ‌اتمسفره، یعنی به 101325: 760=133، 322 (ن/م2 یا پسکل) برابر می‌باشد. به شرف ه. تارّیچیلّ نامیده‌اند. اشارتش تارّ، بینلخلقی‌اش تاrr.

تارپیده (از لاتینی torpedo-سکت الکتری) ، سنرید زیرآبی خودحرکت و خوداداره‌، که برای شکست دادن ابژکتهای رویابی، زیرآبی و ساحلی دشمن پیشنهاد شده است؛ تارپیده برندة زرید مادّة ترکنده (آدّ یا زرید ید را) می‌باشد. نخستین تارپیده را سال 1866 انگلیسها ر. ایتخید و م. لوپّیس ساختند.