Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

توقسبا، سردار قسم مخصوص حربیان خان را گویند. همچون عنوان حربی در خانیهای آسیای میانه معمول بود. در عصر 19 آن به سردار عمومی قسم حربی تبدل یافت. در آخر عصر 19 و ابتدای عصر 20 توقسبا در سلسلة منصبهای حربی امارت بخارا، که از 15-تا عبارت بود، در جای …

«طوطی‌نامه» عنوان یک سلسله مجموعه‌های منثور و منظوم ادبیات فارس-تاجیک است، که حکایتهایش از زبان طوطی نقل شده‌اند. مأخذ آن «شکسپتت» («هفتاد حکایت طوطی») نام مجموعة حکایه‌های به زبان سنسکریت تألیف یافته می‌باشد. نخستین اثر در پیروی «توتینامه» هندی نوشته شده «جواهر-ال-اسمار» عماد ابن محمّد نه‌اری (عصر 14) می‌باشد. یک …

طوسی خراسانی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (عصر 16). در زادگاهش-شهر توس تحصیل کرده، نشو و نما یافته است. در تذکره‌ها چون شاعر غزلسرا توصیف شده است. دیوان غزلیات داشته است و آن را به خطا به ‌خواجه ‌نصیر‌الدّین طوسی نسبت داده‌اند. ابیات زیر از اوست: چ …

توغه‌ای، توقه‌ای، توغیزار، بیشه‌زارهای دریاباد منطقه‌های بیابان و نیمبییابانهای آسیای میانه و مرکزی. توغیها از انبوه بتّه و درختان گوناگون (تورانغ و، بید، سنجید، انگت، چینگیل، گاز) عبارتند. در توغیها گراز، خالگول، شغال، خوس (گربة نیزار) ، تذرو و غیره مسکنند. نگرید نیز پالوانتوته‌ای.

توقسنکاریز، انشائات قدیم آبیاری در سغد. از 90 کاریز (چاه) عبارت بود. توقسکاریز در زیر زمین به همدیگر پیوست شده، کانال زیرزمینی را مانند بود؛ از دیهه چارباغ سر شده، به واسطة کاریزها می‌گذشت و در قسم شمالی دشت مرمر به روی زمین برآمده تا پنجکینت جاری می‌شد. طول انشائات …