مدنیت و صنعت

میربدولکریم بخارایی (سال تولد نامعلوم-وفات 1830، کانستنتیناپال) مورخ و دیپلمات. میربدولکریم بخارایی در بخارا تولد شده، در همان جا تحصیل علم کرده است. سالهای 1804-آب در هیت سفارت امارت بخارا به مسکو، پتربورگ و استرخن سفر کرد، 1807-06 به صفت یاردمچی سفیر بخارا به ترکیه رفت. در کانستنتیناپال سرکاتیان سفیر …

میر تکی (تخلّص میر؛ نامش میر‌محمّد تکی؛ 1724، اگره-1810، لکخنو) ، شاعر هند و. به زبان اردو و فارسی شعر گفته است. تا سال 1783 در دهلی زندگی کرده، بعد به دربار حاکم لکخنو کشیده شده است. میر تکی، که شخص باغروری بود و میل گوشه‌نشینی داشت، دیری نگذشته دربار …

میر مصوّر (سال تولد و وفات نامعلوم) ، مصوّر نی­مة اوّل عصر 16 فارس-تاجیک، نمایندة برجستة مکتب مینیاتور تبریز. مورخ عصر 16 دوست‌محمّد در اثرش «حالات هنروران» (1544) در بارة میر مصوّر معلومات داده است. موافق آن میر مصوّر در آرایش «خمسه» نظامی (1539-43) و «شاهنامه» فردوسی اشتراک کرده است. …

«مینو خرد»، «دانا و مینو خرد» (اصل پهلوی‌اش «می‌ناک خرد»، «داناک-و می‌-ماک-ا خرد») ، یکی از یادگاریهای ادبیات پهلویی. سال تألیف و نام مؤلف معلوم نیست. در اثر از رومیان و کوچمنچیانی، که به ایران هجوم می‌کردند، سخن رفته، و­لی اسلام یادآوری نشده است، از این رو گفتن ممکن است، …

موجی  قاسمخان بدخشی (سال تولد نامعلوم-وفات 1571، اگره) ، شاعر تاجیک. اصلاً از بدخشان بوده، در هندوستان زندگی و ایجاد کرده است. سعید نفیسی از روی کتیبة سنگ مزار موجی، که در موزی پرونشل (پرونتل) ش. لکخنو محفوظ است، در ج. «روابط فرهنگی هند و ایران» دایر به حیات شاعر …

موجود (تخلّ .؛ فمیلیه و نامش حکیماوه موجوده؛ تولد 5. 5. 1932، ش. لنین‌‌آباد) ، شاعرة ساویتی تاجیک. از عایلة خذمتچی. اعضای کپسّ از سال 1962. ادت-را تمام کرد (1958). خادم ادبی (1958-62) ، محرر گ. «پیانیر تاجیکستان» و ج. «مشعل» (1962-70) ، گ. «کُمسومول تاجیکستان» (1970-71) بود. از سال …

مولاناوه هنیفه محیی‌الدیناونه (تولد 30. 1. 1924، ش. لنین‌‌آباد) ، سرایندة ساویتی تاجیک (ساپرنای لیریکی-درموی). ارتیست خلقی ا.ج.ش.س. (1968). اعضای کپسّ از سال 1952. دختر مطرب خلقی محیی‌الدین مولاناو. از خردسالی به موسیقی رغبت داشت. آموزشگاه موسیقی لنیناباد را سال 1936 ختم کرده، در کانسیروتاریة دولتی مسکو تحصیل نمود (1952-59). …

مولوی (ار. -منسوب به مولا، که معنای صاحب، مالک و سرور را دارد) ، لقب یا نام دوّم علما و دانشمندان بزرگ. هنوز از دوره‌های قدیم به طریق افتخار یا مدح به نام اصلی شخص بزرگی، که دانندة علمهای زمان خود به شمار می‌رفت، علاوه می‌شد. غیر از این در …

مولویه سیلسیلة تصوّف، که عصر 13 از طرف جلال‌الدّین رومی تأسیس یافته، در شرق میانه و نزدیک معلوم و مشهور بود. برای ازوش مولویه رقص و سماع پرشور، که رمز گردش افلاک و جرمهای آسمانیست، خاص است. پیروان مولویه در اطراف شیخ دور زده، به اصطلاح خلقی چخر کشیده، به …

موزون ملّا محمّد اسای بدخشانی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 10 تاجیک. در بخارا تحصیل کرده، چند سال حیاتش را در مدرسة کرمینه گذرانیده است. بنا به معلومات تذکرة افضلمخدوم پیرمستی، با دربار امیر هیدر علاقه داشته، بعدتر به دربار بیک حصار عبدالکریمخان آمده است. موزون طبع …