«تاریخنامة هرات» «تاریخ ملوک کورت»، اثر تاریخی سیفی هرویی که در بین سالهای 1321-29 تألیف شده است. هابسک قسم اساسی اثر به تاریخ حکمرانی سلالة کورتهای هرات عاید است، آن را «تاریخ ملوک کورت» نیز مینامند. «تاریخنامة هرات» با سپارش حاکم هرات غیاثودّینّ کورت (حکمرانی 1308-29) تألیف شده، واقعههای تاریخی …
مفصل«تاریخ جهاننما»
«تاریخ جهاننما» این اثر مورخ عصر 19 تاجیک ملّایباد محمّد ابن روزیمحمّد عطّار، که از اوّل پیدایش دنیا تا ابتدای حکمرانی امیر بخارا-مظفّر (1860-75) را در بر میگیرد. اثر سالهای 1867-68 به زبان تاجیکی تألیف شده است. «تاریخ جهاننما» از 15 باب (قسم) عبارت میباشد. باب 1 به تاریخ پیغمبران …
مفصل«تاریخ جهانکُشا»
«تاریخ جهانکُشا» اثر مورخ عصر 13 فارس-تاجیک الاالدّین اتملیک جوینی، که سال 1260 به زبان تاجیکی تألیف گردیده است «تاریخ جهانکُشا» از مقدّمه و سه باب عبارت بوده، واقعه و حادثههای دورة مغول را از زمان شهرت یافتن چنگیزخان تا هجوم هلاکوخان به مقابل اسماعیلیان (1257) در بر میگیرد. جیلد …
مفصل«تاریخ جهانگیری»
«تاریخ جهانگیری» تذکرهایست، که مطربی سمرقند سال 1627 تألیف کرده است. «تاریخ جهانگیری» از دو سلسله (سلسلة دوّم عبارت از یکچند طبقه) ترکیب یافته، در بارة شاعرانی معلومات میدهد، که از ماوراونّخر به هندوستان رفته، کمال یافتهاند. اکثر شعرای کشفشده همزمان مؤلفند و با او ملاقات داشتهاند؛ معلومات جمعآوردة مؤلف …
مفصل«تاریخ همایون»
«تاریخ همایون» اثر ملّا محمّدسادیق قراولبیگی متخلّص به گلشنی بخاری، که سال 1909-1910 به زبان تاجیکی تألیف شده است. «تاریخ همایون» به دورة حکمرانی امیر بخارا-عبدالاحدخان عاید است. در اثر انچونی معلومات مختصر تاریخی و جغرافی و داماگرفی عاید به امارت بخارا و ولایتهای آن تا آخر عصر 19 جمع …
مفصل«تاریخ هرات»
«تاریخ هرات» (نام پُرّهاش «روزت-ال-جنّات فی تاریخ مدینت-ال-هرات») ، اثر مورخ، شاعر و خطّاط فارس-تاجیک معینالدّین محمّد اسفیزاری، که به تاریخ شهر هرات (از روزهای اوّل پیدایشش تا سال 1470) عاید است. اثر سالهای 1401-94 به زبان تاجیکی تألیف شده، به سلطان هوسین بایقرا بخشیده شده است. «تاریخ هرات» از …
مفصل«تاریخ قُم»
«تاریخ قُم» نامهای «کیتا ب قُم» و «قُمنامه» نیز مشهور است) ، اثر تاریخی مورخ فارس-تاجیک حسن ابن محمّد ابن حسن قُممیست (وفات 1015) ، که سالهای 988-989 به زبان عربی تألیف شده است. اصل عربی کتاب تا حال پیدا پیست. سالهای 1402-04 حسن ابن علی ابن حسن عبدالملک قُممی …
مفصل«تاریخ قپچاقخانی»
«تاریخ قپچاقخانی» اثر مورخ خواجهمقولیبیک بلخی ابن قپچاقخان، که به تاریخ عمومی عاید است. قپچاقخان سالهای 1695-96 در هندوستان بود. سال 1713 در لاهور با حاکم محلی ابدوسّمدخان قرابت پیدا کرده، سالهای 1719-22 اثر خود را تحت عنوان «تاریخ قپچاقخانی» تألیف نمود. تاریخ قپچاقخانی» از مقدّمه، 5 باب و خاتمه …
مفصل«تاریخ یعقوبی»
«تاریخ یعقوبی» اثر مورخ و جغرافیدان عرب یعقوبی، که سالهای 70 عصر 9 تألیف شده است. «تاریخ یمینی» خلاصة واقعههای جهان را (از آفرینش عالم تا سال 872) در بر گرفته است. اثر از دو قسم عبارت بوده، قسم اوّل به دورة تا اسلامی و قسم دوّم به دورة اسلامی …
مفصل«تاریخ شاخروخی»
«تاریخ شاخروخی» «اسف ملّانیازمحمّد، که به تاریخ خانی خوقند (1709-1910) عاید بوده، واقعههای تا سال 70-ام عصر 19-را در بر میگیرد. «تاریخ شاهرخی» در داخل متن «تواریخ شاهرخیه» (به نام شاهرخبیی-اساسگذار خانی خوقند) ، در سرسخن بعضی نسخهها «تاریخ سعیدمحمّد خدایارخان» نامیده شده است. کتاب به زبان تاجیکی نوشته شده، …
مفصل