بایل رابرت (25. 1. 1627، لیسمار، ایرلندیه-30. 12. 1691، لاندان) ، فیزیک و کیمیادان انگلیس. معلومات ابتدایی را در خانه گرفته است. در سن 12-سالگی برای ادامه تحصیل به شهر جینیوه فرستاده شده، سپس، در وقت سیاحت به اتالیا و فرانسه معلوماتش را مکمّل کرده است. بعد بازگشت به ایرلندیه …
مفصلبایسونقور
بایسونقور، بایسونقور، بایسونقر (16. 9. 1397، هرات-20. 12. 1433، همان جا) ، از اصیلزادگان سلالة تیموریان. پسر شاهرخ، نبیرة تیمور، برادر الغبیک، حاکم ویلّایتهای مازندران، استرآباد و جرجان (1414) ، بعد وزیر پدرش-شاهرخ (1416-20) بود. حاکم ایران و آذربایجان (1420) و استرآباد (1431). هنگام سفرهای شاهرخ وظیفة معاونی او را …
مفصلبایسونغور میرزا
بایسونغور میرزا فرزند محمود ابن اخمد ابن ابوسعید گرگانی (نامعلوم) ، حاکم ناحیة بدخشان (حکمرانی 1474-1495). شخص بافضل و دانش بوده، شعر میگفت و در شعر «عادلی» تخلّص میکرد. در «مجالس و-ن-نفایس» علیشیر نوایی آمده است، که سلطانلی مشهدی پاکیزگی خطّ نستعلیق وی را ستوده است. از آثار او قطعهای …
مفصلبایکات
بایکات (انگلیسی boycott-گرفته از اسم شخصی با نام بایکات) ، یکی از شکلهای مبارزة سیاسی و اقتصادیست، که پرّه یا قسماً قطع نمودن مناسبت نسبت به شخصان علیحده، تشکیلات و غیره را پیشبینی میکند. مثلاً، نخریدن محصولات کارخانة مویین، خودداری از کار کردن و غیره. عنوان اصطلاح مذکور از نام …
مفصلبایدوخان
بایدوخان (فوت 4. 10. 1295) ، ششمین خان ایلخانان ایران از سلالة هولاگویها. پسر ترغهای و نبیرة هولاگ و. بعد از کُشته شدن گیخاتوخان (24 مارت 1295) با یاری تغاجار به تخت پادشاهی نشست. امّا شاخزاده غازان به خاطر انتقام خون عمکش گیخاتوخان با یاری امیر نوروز از خراسان بر …
مفصلبایس مار ناره ایلیزبیت
بایس مار ناره ایلیزبیت (2. 8. 1920، دارجیلینگ، هندوستان-2006، لاندان، انگلیه) ، عالم ایرانشناس بریتنیة کبیر. پدرش در شهر کلکوتّة هندوستان دادگستر (سودیه) بود. بایس در دانشگاه کیمبریج انگلیه علوم باستانشناسی و مردمشناسی آموخته، از سال 1944 استاد ادبیات انگلاسکسانی و باستانشناسی دانشگاه لاندان بود، همزمان آموزش زبان فارسی را …
مفصلبایموراداف ایشنیاز
بایموراداو ایشنیاز (4. 4. 1945، دیهه دربند، ویلایت سرخاندریا، جمهوری ازبکستان-30. 7. 2005، دوشنبه) ، فیزیک تاجیک، دکتر علمهای تکنیکی (1999). بعد ختم انستیتوت دولتی پیدگاگی دوشنبه به نام ت. گ. شیوچینکا (1967) فعالیّت علمیش را در وظیفة اسیستنت کفیدرة فیزیکه آغاز نموده، سپس، در اسپیرنتورة همین انستیتوت تحصیل را …
مفصلبایموراداف روشن
بایموراداو روشن (1891-فوت نامعلوم) ، شرکتدار فعال برپا و مستحکم نمودن حاکمییت شوروی در بخارای شرقی. از عایلة کمبغل. عضو حزب کمونیستی از سال 1918. در عرفة انقیلاب اکتبر در کارخانهها و راه آهن کرکی کار کرده، با گروههای بلشویکی شناس شد و به حرکتخای انقلابی پیوست. سالهای 1917-20 اوّل …
مفصلبایگانی
بایگانی، آرشیو، بایگان، مؤسسة مستقل یا ساختار مقامات دولتی (تشکیلات، مؤسسه، کارخانه) ، که حجّتهای به ترکیب خزینة بایگانی ملّی داخلکردشده، اینچنین مجموع حجّتهای در نتیجة فعالیّت مقامات دولتی (تشکیلات، مؤسسه، کارهانه) و شخصان علیحده پیداشده را جمعآوری و نگاهداری میکند، برای به حسابگیری و استفادة حجّتها دستگاه علمی-معلوماتدیهی ترتیب …
مفصلبازپیچ
بازپیچ، 1. یک نوع شدّة موهره یا شبه است، که برای بازی طفل آن را در چوب گهواره میآویزند. بازپیچ معمولاً از موهرههای یکرنگ یا گوناگون جلادار و نظرربا، که به رشتة تافته شده گذرانیده شدهاند، تهیه میشود. بازپیچ را، عادتاً، مادر یا مامادایه در دستة گهواره بالای سر کودک …
مفصل