زیست شناسی

سلپینگیت (از یونانی salpinx، salpingos-نیچه، لوله) ، گزک لولة (شیپور) بچه‌دان. هنگام از بچه‌دان یا عضوهای دیگر به واسطة خون پهن شدن سرایت پیدا می‌شود (مثلاً، در مورد کسلی سل). علّت عادتاً از پرده‌های لعابی cap زده، باتدریج طبقه‌های دیگر لوله‌های بچه‌دان را فرا می‌گیرد. بیماری اکثر وقت بردوام (مزمن) …

سaلیمگول، گل سلیم (paconia intermedia) ، گیاه بسیارساله‌ای است از عایلة مجهیها (paconiaceac) گل خودروی معمول. نیگ. نیز گل مجه.

سکته، انسولت، اختلال تیزینکیشافیابندة گردش خون مغز cap، که باعث آسیب یافتن بافته‌های مینه و ویرانشوی فعالیّت آنها می‌گردد. چنان ن در «طبّ یوسفی» آمده است، «سکته، که عبارت از باطل شدن حس و حرکت جمیعی اعضاست، چون از خون باشد، علامتش پُریت رگهاست، با سایر علامت غلبة خون». ز …

سکسوول، سوکسوول (haloxylon) ، یک جنس درخت، بعضاً بتّه‌ای است از عایلة شوریها. شاخ و نوده‌هایش زودشکن، برگش پولکچشکل، خیلی سست انکشاف یافته است؛ گلش میدة دوجنسه. در ناحیه‌های بیابان (از عربستان شمالی تا آسیای مرکزی) 5 نمود سکریمینتا می‌سبزد. در «جنگل راگستان» تاجیکستان 2 نمود سکریمینتا می‌روید. سکریمینتای س …

سلّولین (عربی-کشیده شدنّ چشم) ، در طبّ قدیم اصطلاحی را گویند، که خرد شدن، فرورفتن و به درون کشیده شدن چشم را افاده می‌کند.

سیره، پرّپده‌ای است از جنس گنجشک مانند جور (جول) و بلبل خوشخوان.

صدتومانی، گل ک آ ف ا ر، گل مجه، سلّگول، پیان (paeonia) ، جنس گیاههای بسیارساله یا بتّه‌های قدپست همیشه‌سبزیست از عایلة مجهیها (paconiaceae). برگ پرماوند چاک-چاک یا سه‌برگه، گل کلان-کلان و (برش 6-12 سم) سیراپولبرگ (گل نمودهای خودرول صدتومانی 5-8-برگه)-ا زرد، سفید، سرخ، گلابی و تخم سیاه جلادار، میوة …

روباه (vulpes) ، سعلب، یک جنس شیرخورهای درّنده را گویند، که به عایلة سگشکلها منسوب است. فوکش باریک و گوشهایش راست نوگ‌تیزند. تنش با موی زیچ پوشیده شده است. رنگش وابسته به جای زیست هر خیل می‌شود؛ مثلاً، در ناحیه‌های جنوب و غربی تاجیکستان خاکستررنگ و در دیگر ناحیه‌های کوهی …

سدغ (عربی-میان چشم و گوش) ، سودغ، چیکه، گیجگاه، گوشة ا ب ر او، در طبّ قدیم مویی را گویند، که در مابین چشم و گوش واقع است.

رقاد (خواب دراز) ، در طبّ قدیم خوابی را نامند، که به سبب افزایش خلطی در بدن خیلی طول می‌کشد.