رهمتولّایو خاجیقول (تو. الّود 15. 5. 1909، بخارا) ، اکتور و ریجیسّیار ساویتی تاجیک. ارتیست خلقی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان. (1957). اعضای کامونیستیچیسکیه پرتیه ساویتسکاگا سایوزه کپسّ از سال 1958. فعالیّت ارتیستیاش از سن دوازدهسالگی سر شده است. او سال 1921 در کورس تییاری دارولم و-الّیمین ششر بخارا هانده، در این زمان در تئاتر هوسکا-ری به نام فارابی نزد وزارت معارف خلق ریسپوبلیکة خلقی ساویتی بخارا کار میکرد. رل نخستینش آسیا (رل دختر) در «آرشین مال-آلان» و. حاجبیکاو بود. ثانی در دستة نو هوسکاری (راهبرش حاجیزاده) سفلیار و سال 1922 ارتیست تئاتر دولتی بخارا (راهبرش م. ایغور) شده کار کرد. بعد ختم کورس دوّم دارالمعلمی سال 1924 به مسکو رفته، به ستودیة ازبکی انستیتوت صنعت تئاتری داخل میشود. سال 1927 ستودیّه را ختم نموده، به تئاتر درمة به نام ه. همزه به کار میآید. از سال 1936 تا سال 1971 اکتور و ریجیسّیار تئاتر دولتی آکادمی درمة به نام ابوالقاسم لاهوتی. در این تئاتر یک سلسله آبرزهای برجسته آفریده است: میربدل، خارکش، بلعمی («شادمان» 1939، «کلتکداران سرخ»، 1941 و «رودکی»، 1958-اثرهای ساتم الغزاده) ، ارگن («بیمار خیالی» ج. مالیر، 1944) ، کسّیا، لارینسا، گلاستیر («آتیلّا»، 1939، «رامیا و جلیتّه»، 1947، «شاه لیر»، 1957-اثرهای الیم شکسپیر) ، حاکم شهر («مفتّش» ا نیکالهای وسیلیویچ گوگول، 1946، 1952) ، عثمانفندی («داخونده» جلال اکرامی، 1954) مجیدالدّین («علیشیر نوایی» ر. ایگون و ا. سلطان، 1949) ، پنتیلییف («غالبان» ب. چیرسکاو، 1947) ، زبیلین («ساعت برج کرمل» ن. پاگادین، 1960) و دیگر. سالهای 1964-65 در تشکیل تئاتر ملّی افغانستان به صفت ریجیسّیار و مشاور کار کرده است. اکثر قهرمانهایش با مقصدهای عالی و رفتار نجیبشان به تماشابین تأثّرات که-لان میبخشند. مدنیّت بلند آبرزآفری، انعکاس خصلتهای پسیخالاگی قهرمان، بازی صمیمانه و طبیعی خاص صنعت اکتیا-ری رحمتاللهاف میباشد. از سال 1938 به ریجیسّوره مشغول است. رحمتاللهاف در تئاتر دولتی آکادمی درمة به نام ابوالقاسم لاهوتی اکثریّت پیسههای جلال اکرامی («دل مادر»، 1942؛ «شب 28-م»، 1946؛ «دختر ناکام»، 1950، «ستاره»، 1954؛ «داخونده»، 1957؛ «خار در گلستان»، 1964؛ «دلهای سوزان»، 1967) ، درمههای ف. انصاری («امتحان»، «حیات و عشق»، 1958؛ «حکم مادر»، 1963) ، ا. صدقی («ارادة زن»، 1962) ، غ. عبدالله («سربازایه انقلاب»، 1970) و دیگر درامتورگان را به صحنه گذاشته است. همچون دراماتورگ پیسة «خطای قادراو» (هممؤلف با 3. دوستمتاو، 1949) -را نوشته است.
سال 1976 آپیرة ش. سیفیدّیواو «رودکی» را در صحنة تئاتر آکادمی آپیره و بلیت به نام صدرالدّین عینی تهیه نمود. در کینا یکچند رل بازیده است: بلعمی («قسمت شاعر»، 1959) ، روحام («بیرق آهنگر»، 4961) ، کیکاووس («داستان رستم»، 1972) و غیره. از سال 1962 با فعالیّت پیدگاگی مشغول بوده، در انستیتوت دولتی صنعت تاجیکستان از فنّ مهارت اکتور درس میدهد. یک قطار هنرپیشگان بااستعداد را تربیه نموده-است. شاگردانش: ا. محمّدجاناف، لوریت مکافات کُمسومول لنینی ریسپوبلیکه گ. سفرلییوه، و. رجباف، ن. محمّدجانافه و دیگر. با آردین بیرق سرخ محنت، آردین «نشان فخری»، 5 مدال و گرماتههای فخری پریزیدیوم ساویت عالی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان مکافاتانیده شده است. ن. نورجاناو.