زیست شناسی

خراماپلستها (از خراما… و یون. plastos-ساخته شده، شکل گرفته) ، آرگنیلّه‌های رنگین داخلیهوجیروی نباتات را گویند. xراماپلستها عادتاً از پلستیدهای سبز در نتیجة ویران شدن پیگمینتهای سبز حاصل می‌شوند. بعضاً xراماپلستها از پلستیدهای بی‌رنگ-لییکاپلستها (مس. ، در سبزی) نیز پیدا می‌شوند.

خارگولک، زورونگ، خار زورونگ (ononis arvensis) ، گیاه بسیارساله‌ای است از عایلة لُبیاها. از 30 تا 80 سم قد می‌کشد. پایهش یکچندتا، گلش 5-برگچة پروانشکل (درازی‌اش 15-20 مّ) ، گلابی یا سفید گلابی‌تاب. خوشه‌گلش سیرگل. غلافکش گرد یا بیزشکل 2-4 تخمه؛ تخمش مدوّر یا گُردشکل (درازی‌اش 3-3، 2 مّ، برش …

خاربوpc، خاررچه، بلخرچه (luniperus turcestanica) ، درخت سوزن‌برگ همیشه‌سبز از عایلة سروها. بلندی‌اش 10-18 م می‌شود. در نشیبیهای ق-کقههای قُرمه، ترکستان، زرافشان، قراتیگین، پیاتر i می‌سبزد. چوب xاربورس خوشبویی بوده، در عطّاری استفاده می‌شود. نیگ. نیز ارچه.

خار چارسر، پلیوروس (ره-liurus jpina) ، یک نوع بتّة سیرشاخ و سیرخاریست (از عایلة rhmnaceae. تا 1، 2 م قد می‌کشد. xار چارسر در شرایط طبیعی تاجیکستان از تخم زیاد می‌شود. تخمش ماه مه‌ای می‌روید. قد xار چارسر 20-25 ساله به 2 م می‌رسد. در نشیبیهای کوههای حصار (حوزة د. …

خار خرک، xرکخار (ecfoi-پاره) ، یک جنس گیاهها را (از عایلة مرکّبگولها) گویند. برگش چرمّانند، پنجه‌شکل یا پرشکل، خاردار، گلش نیچشکل، کبود، خاکستررنگ یا سفید. در تاجیکستان قریب 10 نمود xار خرک (در نشیبیهای سیرسنگ و شغل دامنکوه و میانکوهها، منطقه‌های دشت و بیابان) نوم و می‌یابد. از میوة بعضی …

خار سگک، گرم‌علف، سگکخار (bldiens triparti) ، گیاه یکساله‌ای است از عایلة مرکّبگولها. پایهش راست، سیرشاخ، از 30 تا 150 سم قد می‌کشد. برگش 3-5 پرّه (درازی‌اش 3-7 سم)؛ گلش میدة زرد؛ میوه‌اش خارکهای کج دارد، که به لباس یا پشم هیوانات می‌چسپد؛ وزن 1000-تاش 2-3، 5 گ. xار سگک …

خاریاناپیتیلیام (از خاریان-همراهک و اپتیلیامه-آماس اپتیلی) ، یک یوع آماس بداصلیست، که از ترافابلست (اپتیلیة پردة پتدار تخمچة جنین) cap می‌زند. xاریاناپیتیلیامه بعد اسقاط حمل، گاهی بعد تولد در بچه‌دان و در عضوهای دیگ. انکشاف می‌یابد. خون‌رویی از بچه‌دان، از اعتدال کلان بودن بچه‌دان، مثبت بودن ریکتسیة اشگییم تساندیک در …

خار مارک، مارکخار (cir-sium) ، گیاهیست از عایلة مرکّبگولها. تا 1-4، 5 م قد می‌کشد. برگش پرمانند پرّدار، گلش نیچشکل، گوناگون رنگ (سرخ، زرد، سفید و غ .). در ا.ج.ش.س. 113 نمود xار مارک در همه جا (غیر از منطقه‌های قطبی، کمبارشی و بیابان) ، از جمله در تاجیکستان (6-7 …

خاری گورگک، گرگکخار (cnicus benedictus) ، یک نوع گیاه را گویند (از عایلة مرکّبگولها). پایهش راست، 5 -قرّه، سیارشاخ، کمی چسپک. از 20 تا 70 سم قد می‌کشد. برگش درازرویه (تا 20 سم) ، پرّدار، سیرپت و خاردار. گلش میدة نیچشکل، زردتاب. خوشه‌گلش «سبدک» (دیمیترش تا 2 سم). تخمش دارچینی …

خاری کرّاک، الاخار، بازاورد، کوکوخارک (silybum ma-rianum) ، گیاهیست از عایلة مرکّبگولها. پایهش راست، عادتاً بی‌شاخه؛ 60-160 سم قد می‌کشد. برگش کلان خاردار رخهای سفید دارد. خوشه‌گلش «سبدک» کلان، در نوگ پایه جایی گرفته است؛ گلش میده، نیچشکل ارغوانیست. دانش زردتاب، جلادار. عادتاً ماههای مه‌ای-ژوئن گل می‌کند، اوگ.-سینت. تخم می‌بندد. …