زیست شناسی

خرزه (مگtes flavigula) ، یک نوع درّنده (از درازپ تنش 55-80 سم، دومش تقریباً 40 سم، وزنش تا 5، 7 کگ. در جنگلزار زندگی می‌کند، به درخت نغز می‌برآید. خاینده و پرّنده‌ها را سید می‌کند، به هیوانهای سومدار میده نیز حمله کردنش ممکن.

خردل، هردل (وگssica junsea) ، گیاه یکساله‌ای است از عایلة چلّیکگولها. پایهش سیرشاخ، از 50 تا 150 سم قد می‌کشد. گلش میدة زرد، غلافکش زوغوتشکل، نوگش باریک درفشمانند، تخمش میده، زردتاب، جگری یا سیاهتاب (وزن 1000 دانه‌اش 1، 8-4، 5 گ). xردل زراعت سرمابردار است. دورة نشوش (برای دان) 90-140 …

خربزقاق، قاق خربزه، کرچهای بیپوچاق خربزه را گویند، که در آفتاب خشکانیده‌اند. از نوعهای سیرگوشت و سیرشیرة خربزه‌های تابستانی و تیرماقی تییار می‌کنند. بوی خوش دارد. قاق نوعهای خربزة بهزادی، امیری، برگی، نانگوشت، گلابی زرد، شب‌باز، عمرباقی و خربزة للمی از 16 تا 65 فایض قند دارد. xربوزه از قدیم …

خربزه، بتّیخ (می‌lا زtivus) ، رستنی یکسالة پالیزیست از عایلة کدویها. پلکش دراز، برگش کلان یک‌لخت یا پنجه‌شکل، گلش جداجینسه، بعضاً دوجنسه (حشرات گردآلود می‌کند) ، حاصلش سیرتوخم گوناگون‌شکل (درازی‌اش. از 4 سم تا 2 م، وزنش وابسته به نوع از 200 گ تا 16 کگ). xربوزه 5، 5-6 هزار …

خپّک یک نوع انگور محلیست. تاکش تیزسبز، 44 فایض نوده‌اش حاصل می‌دهد. برگش 3-5-پرّه، خوشه‌اش کلان (به حساب میانه 241 گ) ، دانه‌اش لونده، سبز زردتاب، سیرشیره (قندش 17، 4 فایض) ، 1-2-تا تخم دارد. دور نشوش 126-129 روز. از هر گه تاکزار 90-140 س حاصل میغوندارند. برای ترخوری استفاده …

خنازیر، تیپکی، پراتیت واگیری (از یونانی رrotis-ورم بناگوش) ، التهاب شدید غدودهای بناگوش را گویند. xنازیر بیماری ویروسی بوده، به آن اساساً کودکان (از 5 تا 15-ساله) گرفتار می‌شوند. xنازیر با هوا هنگام سلفه، عطسه و گپ‌زنی بیمار به آدم سالم می‌گذرد.

خمیرک، یک نوع انگور محلیست. تاکش معتدل می‌سبزد. برگش 3-5-پرّه گلش دوجنسه، وزن میانة خوشدش 300-350 گ، دانه‌اش لونده، سبز زردتاب، سیرشیره (قندش 21-24 فایض) ، پوستش نفیس (2-3-تا تخم دارد). دور نشوش 140-145 روز. از خر گه تاکزار 100-120 س حاصل میغوندارند. اساساً برای ترخوری و میکشی استفاده می‌برند. …

خمیفیتها (از یونانی سhamai-در زمین و رhyton-رستنی) ، رستنیهای را گویند، که مُغجة رشد آنها از روی خاک کمی بالاتر (20-30 سم) بوده، عادتاً زمستان زیر برف می‌ماند. به خمیفیتها پتّه (چیرنیکه، مشک‌بید و غیره) ، نیمپتّه (مثلاً، سیسنبر، بسیار نوعهای شیباغ) ، بعضی گیاههای بسیارساله (مثلاً، زیلینچوک) و اشنه …

خلیلیخورک یک نوع گمبوسک خرد را گویند، که رنگ سرخ و خالهای سیاه دارد.

خلنج (سlluna vulgaris) ، یک نوع بتّة قدپست همیشه‌سبزیست از عایلن خلنجیها. تا 30-70 سم قد می‌کشد. شاخش سیربرگ، برگش میده، گلش میدة زنگولشکل، بنفش گلابی، بعضاً سفید. میوه‌اش غوزة کمتوخم. بیشتر در صنوبرزار، کوهسار و باتلاق‌زار سیرتارف می‌سبزد. خلنجزارهای فراخ موجودند. گل xلنج خیلی سیرشهق است، ولی عسلش تیره‌رنگ، …