شهر پنجکینت

پنجکینت، شهر (تا 1953-پتش) ، مرکز مأموری ریان پنجکینت ولایت لنین‌‌آباد. 68 کم شرقتر شهر سمرقند، در ساحل چپ دریای زرفشای واقع است. بلندی‌اش از ساحل بهر 930 م، حرارت میانة ژانویهی-1 °، ژوئیه 25، 6° س. بارشات سالانه 325 مّ. اهالی‌اش 17000 نفر (1976). راههای اتومبیلگرد پنجکینت را با شهرهای لنین‌‌آباد (340 کم، به واسطة س­مرقند) و دوشنبه (270 کم، به وا­سیتة اغبة انزاب) می‌پیوندند.

پنجکینت یکی از شهرهای صناعتی ریس­پوبلیکه است. در پنجکینت زوادهای کانسیرو میوه و سبزه‌وات، کارکرد تماکو، خشت، کامبینتهای آرد و برنج، گوشت و شیر و خذمت میشی، اداره‌های بناکاری و تعمیر و بناکاری هستند، به اهالی 61 مؤسسة سودا و 64 نقطة خوراک عمومی خذمت می‌رساند. پنجکینت دارای آموزشگاههای پیدگاگی، طبّی (فیلیل آموزشگاه طبّی شهر لنین‌‌آباد) ، کسبهای تکنیکی، 6 مکتب میانه، 2 مکتب 8-ساله، مکتب موسیقی، خانة پیانیران، 4 کتابخانه، 4 کلوب، کیناتیتر، 2 خانة مدنیت و تئاتر خلقی می‌باشد.

سال 1958 مو­زی ریسپوبلیکوی تاریخ و کشورشناسی به نام رودکی تأسیس یافت. از یادگاریهای معماری مدرسة عالم دادخواه (عصرهای 18-19) باقی مانده است. در پنجکینت ایکسپیدیتسیة اکتشاف گیالاگی ماغیان و بزة ار­خیالاگی انستیتوت تاریخ اف رسّ تاجیکستان قرار گرفته‌اند. 56 کم جنوب و شرقتر پنجکینت، در دیهه پنجرود آرامگاه ابوعبدالله رودکی واقع است. پنجکینت یکی از مرکزهای توریستی ریسپوبلیکه بوده، در آن فیلی­ل تاجیکستانی «انتوریست» هست.

پنجکینت یکی از شهرهای باستانی آسیای میانه می‌باشد (نیگ. پنجکینت قدیم). پس از استیلای عرب (سال 722) پنجکینت در موضع قواله و عصر 15 در جای حاضره‌اش بنیاد یافته است. در عصرهای 15-19 پنجکینت بعد سمرقند و بخارا شهر کلانترین و یکی از مرکزهای علم و هنرمندی و سودای وادی زرافشان بود. حاکمیت ساویتی در پنجکینت اوّل سال 1918 برپا گردید.

سالهای 1918-1924 پنجکینت در هیت رسّ ترکستان، 1924-1929 رسّ تاجیکستان بود. از اکتبر 1929 به هیت رسّ تاجیکستان داخل است. از سال 1930 مرکز ریان پنجکینت. در سالهای حاکمیت ساویتی پنجکینت به شهر آباد و زیبایی تبدل یافت. بناهای 4-5 آشیانة مأموری و استقامتی ساخته شدید. در ساحل دریا زرافشان کول «کام­سامال» بنیاد یافت. در مرکز شهر هیکل و. ا. لنین و به شرف شهیدان جنگ بزرگ وطنی مجسمة یادگاری گذاشته شده است.