سولیمان شاه (موافق تورات) و پیغمبر (موافق قرآن) افسانویست. پراتاتیپ سولیمان شاه اساطیری دولت یهودی اسرائیل سالامان-پسر داوود میباشد. روایت و قصّهها در بارة سولیمان از دورة هزارة 1 تا میلاد در بین خلقهای گوناگون شرق میانه و نزدیک پیدا شدهاند. موافق روایت و قصّهها سولیمان پادشاه باعقل و توانا و دارا بود. انگشتترین سحرناکی داشت، که توسط آن همه را مطیع کرده میتوانست. باد در تابعیت سولیمان بوده، حادثه و واقعات در قلمرو او رویداده را به گوشش میرسانید. تخت سولیمان را گویا باد و 6 دیوان میبرداشتند. سولیمان ملکة یمن بلقیس را به زنی گرفت. سولیمانزبان مرغان را نیز میدانست. هودهود نام پرّندة همسفر و همراز سولیمان گویا با او عقل و خرد آموخته بود. سولیمان دیوان و ارواح پلید را به فرمان میآورده است. موافق روایتهای استیری او دیوان را به گروهها تقسیم کرده، آنها را به اجرای کارهای گوناگون از قبیل حاصل نمودن آهن و برنجی، ساختن قصر و تالارها، از قعر دریا به دست آوردن گوهر، کشت و کار، درو گندم و غیره هدایت میکرده است. قصّة سولیمان توسط قرآن (در سورن 44، آیتهای 11-12 ذکر شده است) به ادبیات دهنی و خطّی خلقهای شرق میانه و نزدیک راه یافته است. یکی از قصّههای مشهور دایر به سولیمان قصّة «بلسیس و سولیمان» است. در ادبیات عامیانه، اشعار شاعران فرس-تاجیک به قصّه و سرگذشتهای سولیمان اشارههای زیادی هستند.
م. دلاوراف.