ارتاگینیز

ارتاگینیز (از یون. orthos-راست و… گین عه) ، آرتااوالیوسیه، فرضیة بیولوگییست در بارة راه مویین تحوّل موجودات زنده. بنا به این فرضیه انکشاف شکلهای آرگنیکی پیشکی مقرّر گردیده، فقط به راههای مویین جریان می‌گیرد (به مثل افزایش کریستلّها در ستخهای قطعیاً مو­یین).

الیمان نیمیس ت. اینمیر (1888) و و. خکّی (مؤلف اس-طلاه «آرتاگینیز»؛ 1893) عقیده داشتند، که تحوّلات به تأثیر بی‌واسطة عاملهای محیط اطراف وابسته است، ولی خود تشکّل فرد فقط رو به سمتهای مویین تغییر یافته می‌تواند. سمت تحوّلات را محض تأثیر یکجایه این عاملها مویین می‌کند. عقیدة آرتاگینیز را عادتاً به نظریة حاضرة تحوّلات بیالا­گی، که سمتناکی تحوّلات را نتیجة انتخاب طبیعی می‌داند، مقابل می‌گذارند.

دبیات: شملگوزین. ا. ، پرابلی­مы دروینیزمه، لنینبد، 1969.