اربیلینی سولخن صبا

اربیلینی سولخن صبا (4. 11. 1658، دیهه تندزیه، حاضره ریان بالنیسی ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی گرجستان-6. 2. 1725، مسکو) ، نویسنده، عالم و هادیم سیاسی گرجی. در عایلة قازیکلان کرتل به دنیا آمده است. طرفدار حاکم مطلق بامعرفت بود. برای نجات دادن گرجستان از ظلم و استبداد اچنبیان مبارزه برده است. بعد از ایرانیان شکست خوردن گیارگی xi (1698) گوشه‌نشینی را اختیار کرد و صبا نام گرفت. در دورة حکمرانی دست‌پرور خود وختن­گ vi آربیلین باز به فعالیّت پرجوش و خروش سیاسی پرداخت.

سال 1712 در سفر وختنگ vi به ایران به او همراهی کرد. _ سالهای 1713-16 در اوراپة غربی-پریج، ریم در وظیفة دیپلماتی بود. سال 1724 با وختنگ vi به روسیه سفر کرد. فعالیّت سیرساحة ادبی و علمی آربیلین به انکشاف غایه‌‌های پراگریسّ-وین جمعیّتی در گرجستان تأثیر رساندند. مؤلف مجموعة مثل و لطیفه‌ها «عاید به صلاحیّت ته-خییول» (یا «عاید به صلاحیّت دروغ») است.

و در این اثر غایه‌‌های معارف‌پرورانة خود را بیان کرده، علّتخای جمعیّت فئودالی را سخت محکوم نموده است؛ کتاب قیمت بلند بدیعی دارد و به زبان پرآبورنت نوشته شده است. در آن آهنگ و موضوعهای ادبیات کلس-سیکی-فارس-تاجیک استفاده شد­ست. آربیلین اینچنین کتاب «سیاحت او­راپه» و فرخنگ تفسیری زبان گرجی را ترتیب داده بود. آغاز تشکّل زبان نو ادبی گرجی به فعالیّت ادبی آربیلین وابسته است.