«قرابادین قادری»

«قرابادین قادری» سر طبّی میر‌محمّد اکبر (معروف به محمّد ارزانی) ، که س. 1717 تألیف کرده است. میر‌محمّد اکبر غیر «ق. ق.» عاید به طبّ تألیفات زیادی دارد، که «طبّ-ان-نبی»، «طبّ-ال-اکبر»، «مفرّح-ال-کتب»، «میزایه-ات-طبّ»، «تعاریف-ال-امراض» و «مجربات عنبری» امثال آنند. «ق.

ق.» از 23 باب اساسی و 2 باب علاوگی عبارت است. بابهای اساسی در بارة ادویة بیماریهای cap و علّت مینه، چشم و گش، بینی و قسمهای آن، دندان و ملک، لب و ددان و زبان، حلق و حنجره و کسبة شش، سینه و شش و پرده‌های سینه و شش، دل و معده، جگر، تلخه، سپرز و امراضی، که به این عضوها وابسته‌اند، بیماریهای روده، قلنج، اسهال گوناگون و کرمهای شکم، گُرده و مثانه، مقعد، بچه‌دان، دوبل و بواسیر، پستان، آلات تناسل و غ. ، رگ و پیوندن بدن، پشت، کوزپوشت، ران، سورین، ارقونیسا، دوالی، پاشنه، پنجه و غ. ، پوست، آتشک، دوزام و سوختن پوست، خرده شدن اعضا، زهرآلودشدگان بحث می‌کنند. باب 22 باشد، دایر به تدبیر مسافران، یعنی در بارة ادوییی، که برای سفر ضرورند معلومات مکمّل می‌دهد. بابهای علاوگی «ق. ق.» اساساً به ادوییی، که از آن حشرات زهرناک می‌گریزد، طریق سوخته تییار کردن ادویه و حفظ آن، استعمال چوب چینی، سرسبیل و غ، آیدند. «ق. ق.» بارها نشر شده است.

ه. زاهداو.