خت فارسی قدیم

خط فارسی قدیم، سیستم خط هجایی می‌خیست، که از آن برای ثبت آثار زبان فارسی قدیم استفاده شده است. منبعهای پیدایش خط فارسی قدیم عنیق مویین نگردیده‌اند. جهت اساسی، که این خط را به خطهای میخی ایلمی و اکّدی قرابت داده است، استفاده شدن علامت میخمانند چون عنصر خط می‌باشد و بس. شاه دارای 1 در یکی از کتیبه‌ها خود را اختراعکار خط فارسی قدیم نامیده است. احتمال قوی آن است، که با فرمان دارا دبیرانش این خط را اختراع کرده‌اند.

xت فارسی قدیم 36 علامت داشت و از چپ به راست مویشته می‌شد. از 36 علامت خط فارسی قدیم سه عددش حرف صداناک، بیست و دوتاش هم‌صدا+ا (که، dه، rه و غیره) ، هفتاش هم‌صدا+i (ku، tu، du و غیره) و چارتاش هم‌صدا+i (di، mi، vi) بود. شکلپ: حرفهای هم‌صدا وابسته به صداناکی، که بعد از آنها می‌آید، تغییر می‌یابد. در خط فارسی قدیم دو علامت برای جدا کردن کلمه‌ها (پس از انجام کلمه نوشته می‌شدند) ، پنج هوزواریش، علامتهای مخصوص برای اشاره‌ شماره‌ها موجودند. با خط فارسی قدیم کتیبة بیستون و دیگر کتیبه‌های هخامنشپیان نوشته شده‌اند.

کشف و رمزکُشایی (دیشیفراوکه)-ا خط فارسی قدیم تاریخ دور و دراز (از عصر 15 آغاز آفته است) دارد. در این کار حصّة ‌سییاهان اروپایی اا‌صفت بربه را (سفیر وینیسیه در ایران) ، انتانیا دی گو عه (سفیر اسپنیه و پارتوگلیه) ، پیت را دیلّه ولّی (سییاه اتلیوی) ، عالمان اینگیلبیرت کیمپفیر، کرستین نیبور، آلف گیرخرد تیخسین، کرل گینریخ میونتیر، سیلویستف دی سس، گراتیفیند، گ. راولینسان، ت. بینفیی، ج. آپّیرت، فر. شپیگیل، ک. کاسّاویچ (عالم روس) و دیگران کلان است. پس از رمزکُشاپ خط فارسی قدیم متنهای به زبانهای ایلمی و بابلی نوشته شدة هخامنشیان، یعنی ترجمة کتیبه‌های آنان به xت فارسی قدیم خوانده، رمزکُشایی کرده شدند.

دبیات: ساکالاو س. ن. . دریونیپیرسیدسکیی یزыک در کتاب: آسناوы ارنسکاگا یزыکازننیه. دریونییرنسکی یزыک، مسکو، 1979؛ کیnt  r. g. ، آld ریگsian. grammar، texts، lیخicon،                     نvیn، 1953.