باردارکنی صنعی

باردارکنیی سونعی، یکی از راههای باردار کر­دن چاروا. باردارکنی صنعی به واسطة اسباب و لوازمات مخصوص به عمل برآورده می‌شود. به واسطة باردارکنی صنعی از نطفة یک هیوان نرینه چندین هیوان مادینه را باردار می‌کو­نند. از نطفة یک بوقّه زیاده از 20 هزار گوساله گرفتن ممکن است. باردارکنی صنعی برای بهتر شدن ذات، افزودن سرشمار و سیرمحصول گردیدن چاروا مساعدت می‌کند. اصول باردارکنی صنعی را اوّلین مراتبه سال 1769 ماهی‌پرور آلمانی س. ل. یکاب استفاده برده است. او تخم و نطفة ماهرا به ظرف آبدار انداخته، به این واسطه تخمها را باردار کرده است. طبیعت‌شناس اتالیایی ل. سپلنسین (1780) از نطفة سگ نر سگ ماده را بار­دار کرده بود. در نتیجه بعد 62 روز 3 سگ‌بچة سالم به دنیا آمده‌اند. سال 1854 ماهی‌پرور روس و. پ. وریسکیی اصول «خشک» باردارکنی صنعی تخم ماهرا کشف نمود، که تا امروز استفاده می‌شود. اساسهای نظریه‌وی باردارکنی صنعی چاروا را بیولوگ روس ا. ا. ایوانف تحقیق کرد­ست. او سال 1899 در بارة باردارکنی صنعی خوکچه‌های بحری، خرگوش، سگ و مادیان تحقیقات انجام داده، اثبات کرد، که با نوزاله (نطفة خارجشده) هیوان زیاد را باردار کردن امکان دارد.

باردارکنی صنعی خیلی ثمره‌ناک است. در نتیجة پجوهیشهای زیاد وظیفة اعضای تناسل، بیاخیمیة نطفه، رفلکسهای جنسی، خصوصیتهای سپیرمتاگینیز هیوانات نرینه، بیولوگیة باردارشویی، خاصیت هوجیره‌های جنسی و غیره آموخته شده‌اند. از هیوانات نسل‌ده نطفه را با طرزهای گوناگون می‌گیرند. یکی از راههای معمول آن به واسطة نیام صنعی گرفتن نطفه است. اساس باردارکنی صنعی دانستن خصوصیت فیزیولوژی باردارشوی طبیعی می‌باشد. باردارشوی طبیعی 2 گونه می‌شود: مهبلی و رحیمی. هنگام باردارشوی مهبلی (مثلاً، در گاو، بز، گوزن. خرگوش و غیره) نطفه به مهبل، در مورد باردارشوی رحیمی (مثلاً، در سگ، خوک، اسپ و غیره) نطفه بی واسطه به رحیم (بچه‌دان) خارج می‌شود. در زمینة تحقیق باردارشوی طبیعی چند نوع باردارکنی صنعی را کشف کرده‌اند: باردارکنی صنعی مهبلی (نطف­ را به مهبل می‌فرستند) ، سیرویکلی (نطفه را به نیچة گردنة بچه‌دان وارد می‌کنند) ، رحیمی (نطفه را به بچه‌دان داخل می‌نمایند) و تخمراهگی (نطفه را به تخمراهه می‌فرستند).

در تاجیکستان به باردارکنی صنعی هیوانات بعد جنگ بزرگ وطنی شروع نمودند. سالهای 1970-73 در جمهوری شبکة بنگاههای دولتی ذات‌پروری و باردارکنی صنعی تشکیل شده، منبعد به اتّحادیه‌های کلان متّحد گشتند. فعلاً در تاجیکستان مؤسسة جمهوریوی «ذات‌پروری و بار­دارکنی صنعی چاروا» عمل می‌کند، که در ولایتهای ختلان و سغد، نواحی تابع مرکز و ومکب بخشهای آن فعالیت دارند. در جمهوری به باردارکنی صنعی 260 بنگاه مخصوص مشغول می‌باشند. در پیشروی و وسعت باردارکنی صنعی عالمان جمهوری ا. ا. زلتسمن، و. و. کزرکین، ا. یه. گلدیشیف، م. امراو،   ر. و. عثماناو، س. x. خواجه‌اف، ش. ت. رحیم‌اف، ا. س. قادراو، ا. ا. باباکلاناو، ش. ر. میرزاهمداف و دیگر سهم نظررس گذاشته‌اند.

هالا زنانی، که طبیعتاً حامله نمی‌شوند، با راه صنعی باردار کرده می‌شوند. با این مقصد سال 2012 در دوشنبه مرکز طبّی «نسل» تأسیس یافت.

دبیات .: آجین ف. و. تکنولوژی اسکوسّتوینّاگا آسیمینینیه آویتس. مسکو، 1978؛ سپرواچنیک پا اسکوسّتوینّام و آسیمینینی و سیلسکاخازییستوینّыخ جیواتنыخ. مسکو، 1983؛ شیپیلاو و. س. ویتیرینرنایی اکُشیرستوا، گینیکالوژی ا بیاتیخنیکه رزمناجینیه. مسکو، 2000؛ رحیم‌اف ش. ت. ، میرزایف مسکو، دجابیراف ا. (و دیگران). ریکامیندتسیه پا آسواینی و متداو اسکوسّتوینّاگا آسیمینینیه کاراف. دوشنبه، 2010؛ میرزاهمداف ش. ر. ، ستاری ا. (و دیگر). قابلگی، گینیکالوژی ویتیرینری و بیاتیخنالوژی افزایش. دوشنبه، 2011.

ش. میرزاهمداف.