بالدیریف الکساندر نیکالیویچ

بالدیریو الکساندر نیکالیویچ (29. 5. 1909، سنکت-پتربورگ-1993، همان جا) ، شرق‌شناس-ایران‌شناس روس، دکتر علمهای فیلولوژی (1954) ، پروفسور (1959). خادم خدمتنشاندادة علم جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان (1969). ختم‌کردة انستیتوت فلسفه، ادبیات و صنعت شهر لنین­گرد (1931). خادم علمی بزة تاجیکستانی آ.ع. اتّحاد جمهوری شوروی سوسیالیستی (1933-36) ، شوبة شرق ایر­میتج دولتی لنینگراد(1936-41) ، انستیتوت شرق‌شناسی آ.ع. اتّحاد جمهوری شوروی سوسیالیستی (1942-50) ، معلم و مدیر کفیدرة فیلولوژی ایران دانشگاه دولتی لنینگراد(1937-84). بیش از 100 اثرش به طبع رسیده است. فعالیّت علمی و ایجادی بالدییف چون فلکلورشناس آغاز یافته است. در بزة تاجیکستانی آ.ع. اتّحاد جمهوری شوروی سوسیالیستی همراه علی‌ خوش در مرتّبسازی «نمونة فلکلور تاجیک» (1938) شرکت داشت. پس از بازگشت به لنینگرادبه آموزش آثار شاعران و ادیبان عصرهای میانة فارس-تاجیک نظامی، هاقانی، واصفی، درویش دیهکی، سرچشمخای آموزش حیات ادبی و مدنی عصر 16 («موزکّیر و-ل-احباب» ن ‌خواجه ‌حسن میساری) و غیره مشغول شده است. بالدیریف در برابر آموزش حیات و ایجادیات واصفی متن انتقادی اثر او «بدایع و-ل-وقایع» را در مسکو (1961) و تهران (1971-72) در دو جلد به طبع رسانده است. کار دیگر بالدیریف چون متنشناس به چاپ آماده ساختن «تاریخ بدخشان» سنگ‌محمّد سرخفسر (1959) می‌باشد. بالدیریف در بارة تاریخ زبان فارسی، تشکّل و رشد آن، در بارة ترجمه‌های فارسی «مجالس و-ن-نفایس» نوایی، جریان تصوّفی نقشبندیه مقاله‌ها نوشته است. «رسالة موسیقی» عبدالرحمان جامی را به زبان روسی ترجمه کرده است. بالدیریف و ا. س. برگینسکی مستقلانه به کار تقسیمبندی تاریخ ادبیات فارس-تاجیک به دوره‌ها مشغول شده، به بررسی اهل علم تاریخ ادبیات کلاسیکی فارس-تاجیک پیشنهاد نمودند. معلوم گر­دید، که تقسیمبندی هر دو محقّق اساساً به هم مانند می‌باشند. در اساس آنها یک دوربندی یگانه‌ای برای تاریخ ادبیات کلاسیکی فارس-تاجیک قبول گر­دید. با جایزة دولتی تاجیکستان به نام ابوعلی ابن سینا در ساحة علم و تکنیکه (1973) و جایزة دولتی جمهوری تاجیکستان به نام ابوعبدالله رودکی در ساحة ادبیات و صنعت و معماری (2010) ، اینچنین با آردینها و مدالهای اتّحاد جمهوری شوروی ساتسییستی سرفراز گردیده است.

اسار! مویین نمودن تاریخ تألیف «نوهزتنامة علایی» از روی یک رباعی رودکی// مجموعه .: «رودکی و زمان او» استالین‌آباد، 1958؛ پیرسیدسکیه لیتیرتوره س 8 دا نچله 19 ویکه. // کرتکیه استاریه لیتیرتور ارنه، افگنیستنه ا تورتسی. لنینگراد، 1971؛ زین‌الدّین وسیف. تدجیکسکیی پیستیل 16 ویکه. دوشنبه، 1989.

دبیات: میلیبند س. د. واستاکاویدы راسّی. مسکو، 2008.

م. ملاّاحمداو.